ناصرالدين شاه و اميرکبير (تحليل روان شناختي يک ارتباط)

ناصرالدين شاه تقريبا در سنين نوجواني به سلطنت رسيد، اين زمينه به علاوه عوامل ديگري نظير محروميت هاي عاطفي و تربيتي از جانب پدر، و کمرويي و گوشه گيري در کودکي و نوجواني، در وي زمينه اي سرشتي و اکتسابي در استعداد وابستگي به مرجعي مقتدر و پدرگونه آفريده بود. ميرزاتقي خان اين چنين فردي بود، او در جاي پدر همه کمبودها را براي شاه جوان پر کرد و به وي همه آموزش هاي لازم را براي تمرين و ممارست در استقلال رأي و رفتار، آموخت و تلقين کرد. امير در اين راه، پيشرفت در القائات ملي و اصلاحي خود را دنبال مي کرد، اما خواسته يا ناخواسته خود و ايران را در دام دست پرورده آموزش هاي خويش انداخت، برکنار شد و سپس به قتل رسيد؛ و ده ها سال بعد خود، شاهي مستقل از عواملِ قدرت درباري داخلي، و البته مستبد و ترسنده و ملاحظه کار نسبت به سياست خارجي بر جاي گذارد. تحليل روان شناختي فراشد تکويني ارتباط شاه و امير که حاکي از نياز متقابل در پيشبرد خواسته ها نيز هست، و جداي از روابط سلطنت و صدارت، روابط عاطفي و تربيتي فرزند-پدري و روابط آموزشي شاگرد-معلمي را هم در برمي گيرد، مدار بررسي اجمالي اين مقاله است.