آثار و پيامدهاي خشكسالي بر منابع آب حوضه مركزي گناباد طي دوره 1385-1365

خشكسالي از جمله مخاطرات طبيعي موقتي است، كه در بيشتر نواحي جهان ظهور مي كند و به سرعت به شكل تهديد منابع آب خودنمايي مي كند. اين پدبده در نواحي خشك و نيمه خشك شدت بيشتري دارد. كاهش غير منتظره در ميزان بارش نرمال، هر منطقه سبب بروز خشكسالي مي شود. تداوم خشكسالي بر منابع آبي، كشاورزي و اقتصاد منطقه اثر منفي مي گذارد. اگر خشكسالي باعث كاهش رواناب، افت سطح آب سفره هاي زير زميني و كاهش دبي اين منابع شود، خشكسالي هيدرولوژيكي بروز خواهد كرد. از آن جا كه رودهاي دايمي در حوضه مورد مطالعه وجود ندارد. منابع آب آن وابسته به قنات ها، چشمه ها و چاه هاي حوضه بوده كه به شدت از تغييرات بارش اثر پذيرند. هدف اين تحقيق بررسي خشكسالي در حوضه مركزي گناباد (از زير حوضه هاي دشت لوت) و آثار آن بر منابع آب اين حوضه مي باشد. براي تعيين خشكسالي و شدت آن شاخص هاي زيادي در نظر گرفته مي شود، ولي در اين تحقيق با استفاده از دو شاخص درصد از نرمال و انحراف از استاندارد بارندگي، بروز خشكسالي و تداوم آن مورد بررسي قرار گرفته، همچنين نقش باران هاي 48 ساعته در تشديد اثر خشكسالي بررسي شده است. سپس با استفاده از چهار شاخص افت سطح آب سفره هاي زير زميني در طول دوره 20 ساله، كاهش دبي، تعداد كف شكني در چاه هاي حوضه و كاهش تعداد منابع آب، اثرات خشكي بر منابع آبي حوضه بررسي گرديده است. تداوم خشكسالي در اين حوضه كه از سال 1378 تا سال 1381 شدت بيشتري داشته و بر منابع آبي آن اثر گذاشته و باعث ايجاد خشكسالي هيدرو لوژيكي در حوضه مورد مطالعه شده است. نتايج آشكار ساخت طي اين دوره خشكسالي منجر به كاهش آب دهي در قنات ها، به مقدار 48 درصد در چاه ها، به مقدار 40 درصد و در چشمه ها به مقدار31 درصد شده است.