دارابگرد در انتقال از ساسانيان به دوران اسلامي بر اساس مستندات باستان شناختي

دارابگرد يکي از شهرهاي پر رونق روزگار ساساني بود که با اضمحلال اين سلسله به تدريج اهميت خود را از دست داد و در آغاز قرن ششم هجري قمري متروك شد. مطالعات باستان شناختي نگارندگان روشن ساخت که اين شهر باستاني در روزگار ساساني داراي استقراري متمرکز، پرقدرت و طبقاتي بوده، ليکن پس از تسخير ايالت پارس توسط مسلمانان، تغييراتي در عملکرد و کاربري فضاهاي آن به وجود آمده است.
شواهد باستان شناختي مويد آن است که در قرون اوليه اسلامي عموم ساکنان دارابگرد به استقرار در نيمه شمالي شهر گرايش يافته اند و از نيمه جنوبي آن استفاده چنداني نشده است. اين يافته ها همچنين حاکي از آن است که در نخستين سده هاي اسلامي بخشي از سکنه شهر در محدوده خارج از دروازه غربي سکونت داشتند.
نوشتار حاضر در پي آن است که به مدد يافته هاي باستان شناختي، ادوار استقراري اين شهر کم نظير ايران باستان را مشخص کند و ضمن تعيين کاربري محله هاي دارابگرد در نخستين سده هاي اسلامي به پرسش هايي در خصوص علت اصلي تغييرات بوجود آمده در سازمان اجتماعي، فرم و عملکرد اين شهر نيز پاسخ دهد.