مفاهيم سلامت ذهن در دوران ژنوم انسان (چكيده دهمين همايش پياپي ساليانه انجمن علمي روانپزشكان ايران)

با تکميل پروژه ژنوم انسان در آوريل سال 2003 ميلادي، بيش از 3 بيليون نوکلئوتيد موجود در ژنوم انسان شناسايي شدند. آوريل سال 2003 براي بيماران مبتلا به کسالت هاي ذهن، معنايي بيش از ورود ژنوم به عرصه پزشکي بود. نيمي از ژن هاي انسان (حدود بيست هزار) در مغز فعاليت دارند. بنابراين ژنوم انسان خواهد توانست به پژوهشگران کمک کند تا مسيرهاي زيست شناختي کسالت ذهن را شناخته و روش هاي بهتري براي تشخيص و درمان اين کسالت ها بکار ببرند. داده هاي مربوط به نقشه و زنجيربرداري حاصل از پروژه ژنوم انسان منجر به شناخت ژن هاي بسياري از اختلالات پيچيده ژنتيکي مانند افسردگي، سرطان و ديابت شده اند. به نظر مي رسد ابتلا به اين اختلالات بستگي به مجموعه اي از عوامل ژني، شيوه زندگي و محيطي داشته باشد. کاتالوگي از «گوناگوني هاي» ژنتيکي بشر (پروژه HapMap) بر روي کروموزوم ها، و نيز سازماندهي آن ها در بلوک هايي به نام بلوک هاپلو تايپ تهيه شده است. اين کاتالوگ، ابزاري براي پژوهشگران بوده تا بتوانند «گوناگوني هاي» ژنتيکي همراه با اختلالات ذهن، و نيز مسوول در تفاوت هاي موجود در پاسخ درماني را شناسايي نمايند. دانشمندان تلاش کرده اند تا عناصر ژنتيکي بسياري از اختلال هاي ذهن مانند اختلالات خلقي، اضطرابي، و روانپريشي را شناسايي نمايند. پژوهش هاي ژنوميک در سده بيست و يکم، تحولي را در درمان اين اختلالات پديد خواهند آورد (روان داروژنوميکس). روشن است که تعيين ژن هاي مسوول در اختلال ها، در اين راه تنها گام نخست بشمار آمده و آزمون هاي تشخيصي، درمان هاي دارويي و راهبرد هاي پيشگيري نيازمند بررسي هاي بيشتر خواهند بود.