زمينه و هدف: روش هاي بين دنده اي و فوق دنده اي راه معمول براي روش سنگ شكني كليه از طريق پوست (PCNL) در سنگ هاي کاليس فوقاني مي باشند؛ ولي منجر به عوارض جانبي در ريه و پلور مي شود. اين مطالعه به منظور ارزيابي روش سنگ شکني کليه از طريق پوست در سنگ هاي کاليس فوقاني با دستيابي از طريق زيردنده اي انجام شد.
روش بررسي: اين مطالعه توصيفي روي 17 بيمار با سنگ هاي کاليس فوقاني به تعداد 1 الي 5 عدد به ابعاد 11الي 27 ميلي متر که کانديداي PCNL در مركز ارولوژي بيمارستان امام رضا (ع) مشهد طي سال هاي 87-1386 شدند؛ انجام گرديد. اولتراسونوگرافي و IVP قبل از عمل انجام شد. همچنين عمل PCNL در وضعيت پرون صورت پذيرفت و راهيابي به داخل کاليس فوقاني از طريق زيردنده اي در حين دم عميق طول کشيده ايجاد شده توسط بيهوشي دهنده و با راهنمايي فلوروسکوپي انجام شد. سپس با گذاشتن گايدواير و ديلاتاسيون 28 تا 30 فرنچ، شيت آمپلاتز گذاشته شد و نفروسکوپي انجام گرديد.
يافته ها: 17 بيمار (12 مرد و 5 زن) با سنگ هاي کاليس فوقاني مطالعه شدند. در 2 بيمار يکي به علت غيرطبيعي بودن و چرخش غيرطبيعي و در ديگري به علت سابقه عمل جراحي و عدم تحرک کليه با تنفس عميق؛ امکان دستيابي به کاليس فوقاني از طريق زيردنده اي فراهم نشد و از روش بين دنده اي استفاده گرديد. در 5 بيمار سنگ هاي کوچک تر از يك سانتي متر با گراسپ خارج شدند. در 10 بيمار بعد از ليتوتريپسي پنوماتيک قطعات سنگ ها خارج گرديد. 11 بيمار (73.3 درصد) عاري از سنگ شدند. 4 بيمار باقي مانده سنگ بزرگ تر از 5 ميلي متر داشتند که در 2 بيمار بعد از يک نوبت ESWL برطرف شدند. 3 بيمار نيازمند ديلاتاسيون گردن کاليس براي تخليه کامل سنگ ها بودند. هيچ مورد عفونت، خونريزي نيازمند به ترانسفوزيون، هيدروتوراکس، پنوموتوراکس و اختلالات تنفسي در حين و يا پس از عمل ديده نشد. در يک بيمار تجمع مايع در اطراف کليه با حدود 5 سانتي متر، روز بعد از عمل مشخص گرديد که با درمان نگهدارنده و آنتي بيوتيک در طي يک هفته کاهش يافت و پس از سه هفته برطرف شد.
نتيجه گيري: سنگ شکني کليه از طريق پوست به روش زيردنده اي راه کاري سالم و قابل انجام با عوارض کم است و آن را مي توان جايگزين روش فوق دنده اي براي درمان سنگ هاي کاليس فوقاني نمود.