بررسي فراواني تماس شغلي مردان داراي اختلال ايديوپاتيك اسپرم در مراجعين به مركز ناباروري رويان در سال‌هاي 81-78

سيستم توليد مثل مردان به‌ دليل تقسيم سريع سلول‌هاي سريع اسپرماتوگوفي نسبت به بسياري از مواد شيميايي و عوامل فيزيكي كه در فعاليت‌هاي صنعتي و كشاورزي توليد مي‌شود، حساس است. تغيير در تعداد اسپرم يا كيفيت مني در برخي از مواجهات شغلي ثابت شده است. اين مواجهات شامل آفت كش‌ها، حلال‌ها، گرما، فلزات، تابش اشعه، استروژن‌ها‌ و غيره مي‌باشد. به‌دليل بروز ناباروري و فشارهاي روحي رواني ناشي از آن و گراني هزينه‌هاي درماني بايد دقت و تاكيد بيشتري بر پيشگيري از عوامل شغلي و محيطي در ايجاد ناباروري مردان نمود و موارد شغلي را از ايديوپاتيك جدا كرد؛ زيرا در اكثر موارد با دوري از مواجهه، اختلال اسپرماتوژنز برگشت‌پذير مي‌باشد. هدف از اين مطالعه تعيين توزيع فراواني مشاغل و مواجهات مردان داراي اختلال ناشناخته يا ايديوپاتيك اسپرم در مراجعين به پژوهشكده رويان بود. از مجموع 1550 مردي كه از فروردين سال 78 لغايت اسفند 81 به‌دليل ناباروري به اين مركز مراجعه داشتند.  500نفر كه دليل مشخصي براي اختلال كيفيت مني نداشتند، انتخاب شدند. بيماران داراي حداقل دو آزمايش مني بودند. پرسش‌نامه‌اي طراحي شد كه در آن پرامترهاي اسپرم آخرين آناليز مني، شغل و تماس‌هاي شغلي افراد ثبت شد. بيماران برحسب داشتن مواجهه و عدم مواجهه و نوع آن در گروه‌هاي مختلفي قرار گرفتند. 164 نفر (8/32%) آنها تماس شغلي با عوامل شناخته شده موثر بر اسپرماتوژنز داشتند. برحسب نوع مواجهه 36 نفر (22%) با آفت كش‌ها، 46 نفر (28%) با حلال‌‌ها، 56 نفر (1/34%) با گرما و 26 نفر (9/15%) با مخلوطي از آنها و يا عوامل ديگر مواجهه داشتند. از طرفي بيماران برحسب شغلي در گروه‌هاي مختلف شغلي قرار گرفتند كه فراواني آنها در مشاغلي كه اثر شناخته شده‌اي روي كيفيت مني داشتند شامل كشاورز: 34 نفر (8/6%)، راننده 40 نفر (8/7%)، جوشكار 22 نفر (4/4%) بود. شايع‌ترين نوع اختلال در اين مردان آستنواسپرمي در 444 نفر (2/98(% و پس از آن به‌ترتيب تراتواسپرمي، اوليگواسپرمي، اوليگوآستنواسپرمي و آزواسپرمي بود.انواع اختلالات اسپرمي به ويژه اوليگواسپرمي و اوليگوآستنواسپرمي در گروه داراي مواجهه، فراواني بيشتري داشت و فراواني آن در زير گروه مخلوط بيشتر بود. همچنين ميانگين پارامترهاي اسپرم مانند تعداد اسپرم در ميلي‌ليتر، تعداد كل اسپرم، حركت و درصد اسپرم‌هاي با شكل طبيعي در گروه داراي مواجهه، كمتر از گروه بدون مواجهه بود. بنابراين تماس‌هاي شغلي در مردان مبتلا به ناباروري ايديوپاتيك از اهميت ويژه‌اي برخوردار است و مي‌تواند علتي مهم براي اختلال اسپرماتوژنز در حدود 33% اين بيماران باشد. لذا شناخت عوامل خطرساز براي دستگاه توليد مثلي، آموزش بيماران و رعايت اصول بهداشت حرفه‌اي جهت كاهش مواجهه گام مؤثري در پيشگيري از مشكلات فوق مي‌باشد.