فردوسي و شاهنامه در منظومه‌هاي پهلواني، ديني و تاريخي پس از او (ذيلي بر سرچشمه‌هاي فردوسي شناسي)

آيدنلو سجاد

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

پژوهش هاي ادب عرفاني (گوهر گويا)

اطلاعات شماره:

زمستان 1387 , دوره 2 , شماره 4 (پياپي 8) ; از صفحه 43 تا صفحه 74 .

عنوان مقاله:

فردوسي و شاهنامه در منظومه‌هاي پهلواني، ديني و تاريخي پس از او (ذيلي بر سرچشمه‌هاي فردوسي شناسي)

نویسندگان:

آيدنلو سجاد*

آدرس:

* دانشگاه پیام نور ارومیه

چکیده:

منظومه‌هايي كه پس از شاهنامه و غالبا به پيروي از ان، در زمينه هاي پهلواني، ديني و تاريخي به نظم درامده‌‌‌اند، از ماخذي هستند كه كمتر مورد توجه فردوسي شناسان است. حال انكه سرايندگان بيشترِ اين اثار افزون بر تاثرات فراوان زباني، ادبي و انديشگي از شاهنامه، به صورتهاي گوناگون از فردوسي و شاهنامه نام برده‌اند كه گرداوري و بررسي مجموع اين اشارات نكته هاي تازه و درخور بحثي درباره سرگذشت حكيم توس و نظم شاهنامه و نيز تلقيات رايج نسبت به ان در فرهنگ ايران، پيشِ روي مي نهد. نتيجه پژوهش در ان دسته از منظومه هايي كه متن منقحِ چاپي يا نسخه برگردان انها قابل دسترسي است، زير چند عنوان/ موضوع تقسيم بندي مي شود.الف) ستايش و بزرگداشت فردوسي و شاهنامه كه در اغلب اين آثار ديده مي شود و ويژگي عام فرهنگ و ادب ايران در همه ادوارِ پس از فردوسي است. ب) سرگذشت فردوسي و نظم شاهنامه كه به پيروي از سنت ادبي و تاريخي، ناظر بر برخي از افسانه هاي احوال فردوسي و چگونگي سرايش شاهنامه است؛ ولي در اين ميان مواردي به سان نقش كراميان در شاهنامه سرايي، داستان آمرزش و بهشتي شدن فردوسي به سبب بيتي توحيدي كه به استناد دست نويسهاي معتبر شاهنامه الحاقي است و انتساب عنوان/ صفت «مرد غازي» به فردوسي، از اشارات سزاوار توجه است. ج) خرده گيري بر فردوسي و شاهنامه. در اينجا ايرادها و نقدها از چند منظر مختلف بيان شده است؛ از جمله: نشان دادن ضعفهاي پهلوان اصلي شاهنامه رستم و برتري جهان پهلوان منظومه خويش بر او، ناخشنودي از سروده نشدن داستاني خاص از سوي فردوسي، اعتراض به انتقاد فردوسي بر سخن سست دقيقي، تعريض به مذهب و عقايد فردوسي، تاختن بر محتواي مغانه (ايران پيش از اسلامِ) شاهنامه در برابر منظومه هاي ديني و معرفي فردوسي به عنوان ستاينده كافران و گبران) ادعاي برابري با فردوسي و برتري بر او.

کلید واژه:

فردوسي(Q2)شاهنامه(Q2)منظومه هاي پهلواني(Q2)تاريخي و ديني(Q3)سرچشمه هاي فردوسي شناسي(Q3)

چارک 1 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک اول تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی زیاد است.
چارک 2 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک دوم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع زیاد است.
چارک 3 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک سوم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع کم است.
چارک 4 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک چهارم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی کم است.

موضوعات مرتبط:

ابیات الحاقی ابیات الحاقی آز پهلوانان حکایات عرفانی حماسه داستان سیاوش رستم و سهراب زال شاه نامه شاه هاماوران طومار نقالی فردوسی نامه فردوسی کنج

مقالات نشریه ای مرتبط:

ندارد

مقالات همایشی مرتبط:

ندارد

طرح های مرتبط:

ندارد

مقالات بین المللی مرتبط:

No item.

ارتباط خیلی زیاد ارتباط زیاد مرتبط ارتباط کمتر

ارجاعات:

استنادات:

+جهت ارجاع به این مقاله کلیک کنید(Cite).

APA : کپی

آیدنلو، س. (1387). فردوسی و شاهنامه در منظومه‌های پهلوانی, دینی و تاریخی پس از او (ذیلی بر سرچشمه‌های فردوسی شناسی) . پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا), 2(4 (پیاپی 8)), 43-74. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=97872

Vancouver : کپی

آیدنلو سجاد. فردوسی و شاهنامه در منظومه‌های پهلوانی, دینی و تاریخی پس از او (ذیلی بر سرچشمه‌های فردوسی شناسی) . پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا). 1387 [cited 2022August14];2(4 (پیاپی 8)):43-74. Available from: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=97872

IEEE : کپی

آیدنلو، س.، 1387. فردوسی و شاهنامه در منظومه‌های پهلوانی, دینی و تاریخی پس از او (ذیلی بر سرچشمه‌های فردوسی شناسی) . پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا), [online] 2(4 (پیاپی 8)), pp.43-74. Available: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=97872.