اثر تنش آبي و مقادير مختلف كود نيتروژن بر عملكرد دانه، اجزا عملكرد، جذب نيتروژن و كارايي مصرف آب و نيتروژن در دو رقم كلزا

به منظور بررسي اثر تنش آب و مقادير مختلف نيتروژن بر عملكرد، اجزاي عملكرد، كارايي مصرف آب، تجمع و جذب نيتروژن در كلزا، آزمايش مزرعه اي به صورت فاكتوريل اسپليت پلات در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي در سال زراعي 1384 انجام شد. در اين بررسي، دو رقم به نام هاي زرفام و مودنا در سه رژيم آبياري (آبياري پس از 40،‌60 و 80 درصد تخليه رطوبتي خاك) و چهار ميزان كود نيتروژن (صفر، 75، 150 و 225 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار) مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج حاصل نشان داد كه افزايش ميزان مصرف نيتروژن از صفر به 225 كيلوگرم در هكتار و افزايش ميزان رطوبت خاك، سبب افزايش توليد ماده خشك كل شد كه اين افزايش با افزايش عملكرد دانه همراه بود. افزايش عملكرد دانه در هر دو شرايط، عمدتا به دليل افزايش تعداد خورجين در بوته و تعداد دانه در هر خورجين بود. با افزايش نيتروژن مصرفي و ميزان رطوبت خاك، كارايي مصرف آب دانه و ماده خشك كل افزايش يافت به گونه اي كه حداكثر مقدار اين دو كارايي در تيمار 225 كيلوگرم نيتروژن و تيمار 40 درصد تخليه به دست آمد. ميزان تجمع نيتروژن در اندام هاي گياهي با افزايش ميزان نيتروژن مصرفي و افزايش دفعات آبياري افزايش يافت، كه در نهايت، ميزان عملكرد دانه و ماده خشك كل را افزايش داد. در مقابل، شاخص كارايي استفاده از نيتروژن همراه با افزايش نيتروژن مصرفي و كاهش ميزان رطوبت خاك كاهش يافت. در مقايسه دو رقم نيز مشخص شد كه رقم زرفام، توانايي جذب و انتقال نيتروژن بهتري در شرايط آبياري معمول، تنش شديد رطوبتي و شرايط نيتروژن زياد و عدم مصرف نيتروژن را نيز داشت و به همين دليل عملكرد دانه بيشتري توليد كرد.