آيا مصرف موضعي شير مادر در بندناف نوزادان تازه متولد شده روي استقرار باكتري ها تاثير دارد؟

سابقه و هدف: بندناف يكي از مهم ترين مكان ها جهت استقرار باكتري ها بعد از تولد است و به سرعت بعد از تولد باكتري هاي موجود در دستگاه تناسلي مادر و محيط در بندناف استقرار مي يابند. از دير باز روش هاي متفاوتي جهت مراقبت از بندناف نوزادان استفاده مي شود كه برخي از آن ها اثرات نامطلوبي براي نوزاد ايجاد مي كنند و ممكن است حتي باعث تاخير در افتادن بندناف شود و تاخير در افتادن بندناف باعث افزايش استقرار باكتري ها در آن مي شود. با توجه به اين كه تاكنون هيچ كارآزمايي باليني در زمينه اثرات مصرف موضعي شير مادر روي استقرار باكتري ها در بندناف انجام نشده است، هدف اين پژوهش مقايسه مصرف موضعي شير مادر و خشك نگه داشتن بندناف روي استقرار باكتري ها در بندناف نوزادان تازه متولد شده است.
مواد و روش ها: اين كارآزمايي باليني در زايشگاه ام البنين (س) مشهد در سال 1385 انجام شد. 150 نوزاد با سن حاملگي 42-37 هفته، تك قلو و ظاهرا سالم بود كه به صورت تصادفي در دو گروه مصرف موضعي شيرمادر و خشك نگه داشتن بندناف قرار گرفتند. به همه مادران در هر دو گروه طي 3 ساعت بعد از زايمان در مورد مراقبت از بندناف به صورت چهره به چهره توسط پژوهش گر و با استفاده از جزوه آموزشي، آموزش داده شد. در گروه مصرف موضعي شيرمادر، به همه مادران توصيه شد كه از 3 ساعت بعد از تولد ماليدن شيرمادر به قسمت باقيمانده بندناف و لبه بريده شده آن را شروع كرده و اين كار را دو بار در روز تا دو روز بعد از افتادن بندناف ادامه دهند و در گروه خشك نگه داشتن بندناف، توصيه شد كه هيچ تركيبي درقسمت باقيمانده بندناف استفاده نكنند. در هر دو گروه با استفاده از سوآب عاري از ميكروب سه ساعت و روز سوم بعد از تولد نمونه هايي از بندناف گرفته شد. نوع و تغييرات استقرار باكتري ها در بندناف در دو گروه مورد سنجش قرار گرفت.
يافته ها: نتايج مطالعه نشان داد با كنترل اثر متغير هاي مداخله گر از نظر تغييرات استقرار باكتري استافيلوكوكوس اپيدرميديس، استافيلوكوكوس اورئوس، اشيرشياكلي و كلبسيلا تفاوت آماري معني داري بين دو گروه وجود دارد به طوري كه استقرار باكتري غير بيماري زا استافيلوكوكوس اپيدرميديس در گروه مصرف موضعي شير مادر بيش تر از گروه خشك نگه داشتن بندناف است (49.2% درمقابل 31.6%،(p=0.002 هم چنين اسقرار باكتري هاي بيماري زا استافيلوكوكوس اورئوس، اشيرشياكلي و كلبسيلا در گروه مصرف موضعي شير مادر كم تر از گروه خشك نگه داشتن بندناف بود (31.2%،16.4 %،14.4 % در مقابل 45.6%،28 %،28.1 %) كه اين تفاوت ها با p<0.05 از نظر آماري معني دار بوده است و از نظر ساير گونه هاي باكتري تفاوت آماري معني داري ديده نشد. نتايج مطالعه نشان داد تفاوت آماري معني داري بين دو گروه از نظر ميانگين زمان افتادن بندناف ديده شد (p=0.016) به طوري كه ميانگين زمان افتادن بندناف در گروه مصرف موضعي شيرمادر (48.804±152.42) كم تر از گروه خشك نگه داشتن بندناف (59.57±175.57) بود.
نتيجه گيري: نتايج پژوهش نشان داد، مصرف موضعي شيرمادر در قسمت باقيمانده بندناف، استقرار باكتري ها در بندناف را كاهش مي دهد و مي تواند به عنوان يك روش آسان، ارزان و غيرتهاجمي جهت مراقبت از بندناف مورد استفاده قرار گيرد.