نقش گسل ها در جابجايي كانون هاي واگراي متواتر و تكامل مخروط افكنه درختنگان در كواترنر

مخروط افكنه حوضه آبريز درختنگان، يكي از مخروط افكنه هاي بزرگ ايران در ناحيه اي كاملا خشك، يعني شمال شرق كرمان، است . اين مخروط افكنه به واسطه فرسايش مواد در حوضه آبريز رودخانه درختنگان و نهشته شدن آنها در بخش انتهايي اين حوضه، يعني دشت لوت، شكل گرفته است. تكتونيك، به عنوان يكي از عوامل دروني، در شكل گيري وگسترش و جا به جايي كانون هاي ايجاد فرمت مخروط افكنه، نقش اساسي داشته است. فعاليت گسل ها با تاثيرگذاري درمحل استقرار كانون هاي واگراي مخروط افكنه رودخانه درختنگان، در تحـول و تكامل امروزي آن موثر بوده است. حوضه رودخانه درختنگان كه از شرق به كوير لوت، از غرب به كوه هاي باغ بالا وكليسكي و از طرف شمال به ارتفاعات دهران و از جنوب به كوه جفتان محدود است، به استناد ارزشيابي روش هاي متعدد تكتونيك جنبا جزو مناطق فعال تكتونيكي محسوب مي شود. از مهمترين شواهد تكتونيكي در منطقه مي توان به وجود گسل هاي متعدد اشاره نمود. مهمترين گسل منطقه، گسل بزرگ نايبند، گسل جنوبي شهداد و رشته گسل هايي با جهت شمال غرب ـ جنوب شرق و شمالي ـ جنوبي است. در اين پژوهش با تحليل زماني و ترتيب نسبي ايجاد گسل ها سعي در بازشناسي نقش پديده تكتونيك در نحوه تكوين و تغيير كانون هاي واگراي متواتر مخروطه افكنه درختنگان داشته و حاصل بررسي ها در اين زمينه نشان مي دهد كه اگر چه گسل ناي بند به عنوان قديمي ترين پديده تحرك پوسته اي كانون واگراي را به عنوان هسته اصلي واگراي برداري مخروط درختنگان به وجود آورده است، ولي تحرّكات بعدي آن سبب شكستگي راس مخروط افكنه در روستاي چهار فرسخ شده و رخنمون مارن هاي قرمز رنگ در راس مخروطه افكنه پديده گالي هاي عميق را در اين ناحيه به وجود آورده است .