مقايسه آلرژي زايي گرده هاي بالغ و نابالغ گياه بومادران در خوکچه هندي

مقدمه: دانه هاي گرده، گامتوفيت هاي نر گياهان گلدار هستند که با دخالت خود در لقاح، نقش بنيادي در باروري گياهان، ازدياد محصول و بهبود کيفي آن دارند. گرده ها از عوامل مهم آلرژي زاي گياهي هستند و حدود 80 تا 90 درصد از آلرژن هاي گياهي خاستگاه گرده اي دارند. گياه بومادران از گياهان داراي کاربردهاي دارويي است که در مناطق مختلف کشور مي رويد و مورد استفاده مي باشد. پژوهش حاضر به منظور کسب آگاهي هاي علمي در مورد آلرژي زايي دانه هاي گرده اين گياه در مراحل تکوين گرده ها، و مقايسه آلرژي زايي دانه هاي گرده نابالغ و بالغ آنها انجام شده است.
روش كار: در اين پژوهش تجربي (آزمايشگاهي) ابتدا دانه هاي گرده گياه بومادران در مراحل مختلف تکوين گل ها از مناطق اطراف شهر اصفهان جمع آوري شدند. بررسي مقايسه اي ويژگي هاي گرده شناختي دانه هاي گرده به کمک ميکروسکوپ هاي نوري و الكتروني و با استفاده از روش هاي شفاف سازي و نيز استوليز گرده ها انجام شد. فراساختار اسپورودرم و ويژگي هاي ريختي تکميلي گرده ها به کمک ميکروسکوپ هاي الکتروني نگاره بررسي شد. عصاره هاي گرده اي با استفاده از بافر فسفات نمکي در PH:7.4 تهيه شدند. آزمون هاي آلرژي زايي بر روي خوکچه هاي هندي نر نژاد هارتلي با وزن تقريبي 500-350 گرم و سن 4 تا 6 هفته انجام شد و الکتروفورز پروتئين ها بر روي ژل پلي آکريل آميد 12 درصد صورت گرفت. در تحليل اطلاعات از آناليز واريانس يک عاملي و آزمون دانکن استفاده شد.
نتايج: تصاوير گرفته شده توسط ميكروسكوپ هاي نوري و الكتروني، گرده ها را از نوع بيضي– کروي، دو شياري با اگزيني داراي آراستار خاردار نشان دادند. در آزمون هاي پوستي برروي خوکچه هاي هندي تحت تيمار با عصاره هاي گرده اي، قطر تورم افزايش قابل ملاحظه اي را نسبت به نمونه هاي شاهد نشان داد. هم چنين در آزمون هاي کلينيکي با بررسي تعداد ائوزينوفيل ها، نوتروفيل ها و ميزان ايمونوگلوبولين E در خوکچه هاي هندي تحت تيمار با عصاره هاي گرده اي، تغييرات معني داري نسبت به نمونه هاي شاهد وجود داشت. در نيمرخ هاي الکترو فورزي پروتئين ها، در گرده هاي نابالغ، حدود 5 باند پروتئيني كم رنگ تر در محدوده 14.4 تا 45 كيلو دالتون و در گرده هاي بالغ، حدود 6 باند پروتئيني مشخص تر در محدوده 14.4 تا 66 کيلو دالتون ديده شد.
نتيجه گيري: مجموعه نتايج اين پژوهش، تغييرات ريخت شناسي گرده هاي نابالغ از حالت بيضي به حالت کروي در گرده هاي بالغ، افزايش نسبي تراکم و بلندي خارهاي سطح اگزين، تغييرات کمي و کيفي پروتئين هاي محلول دانه هاي گرده نابالغ و بالغ و نيز تفاوت در شدت آلرژي زايي آنها را نشان مي دهد.