ارتباط بين مواجهه شغلي با گرد و غبار سيمان و شيوع علايم و اختلالات تنفسي

نقاب مسعود; چوبينه عليرضا

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

مجله دانشگاه علوم پزشكي كرمانشاه (بهبود) (journal of kermanshah university of medical sciences) : تابستان 1386 , دوره 11 , شماره 2 (پياپي 33) ; از صفحه 215 تا صفحه 226 .

عنوان مقاله:

ارتباط بين مواجهه شغلي با گرد و غبار سيمان و شيوع علايم و اختلالات تنفسي

نویسندگان:

نقاب مسعود*, چوبينه عليرضا

آدرس:

* گروه بهداشت حرفه‌ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شیراز

چکیده:

سابقه و هدف: گرچه در فرايند توليد سيمان وجود گرد و غبار و بيماري هاي تنفسي مرتبط با آن از مهم ترين مخاطرات شغلي به شمار مي آيند، صاحب نظران در مورد وجود يک ارتباط قطعي بين تماس با گرد و غبار سيمان و بروز علايم تنفسي يا اختلالات عملکرد ريه با هم اتفاق نظر ندارند؛ بنابراين، مطالعه حاضر با هدف بررسي و شناخت دقيق تر تاثيرات تماس شغلي با گرد و غبار سيمان در سيستم تنفسي در يک کارخانه توليد سيمان طراحي و اجرا گرديد.
مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع هم گروهي تاريخي مي باشد. جمعيت مورد مطالعه که بر اساس محاسبات آماري تعيين و به صورت تصادفي انتخاب شد، از 88 نفر کارگر مرد داراي مواجهه شغلي با گرد و غبار سيمان (گروه مواجهه) و 80 نفر کارگر مرد سالم فاقد هر گونه مواجهه قبلي يا فعلي با گرد و غبار سيمان (گروه مرجع) تشکيل شده بود که از نظر جمعيت شناختي و شرايط اجتماعي اقتصادي و سابقه کار با گروه مواجهه مشابه بود. کارگران در محل کار مصاحبه شدند و پرسشنامه بررسي علايم تنفسي براي آن ها تکميل گرديد. از همه عکس ريه گرفته شد و آزمايش عملکردهاي ريه به عمل آمد؛ همچنين تراکم گرد و غبار به روش وزن سنجي با استفاده از فيلتر هولدر حاوي فيلتر غشايي متصل به سيکلون در کارگاه هاي آلوده کارخانه اندازه گيري شد. فازهاي سيليسي و درصد سيليس نمونه گرد و غبار نيز از طريق خريد خدت با روش پراش و فلورسانس پرتو x اندازه گيري شد.
يافته ها: ميزان تراکم ذرات گرد و غبار قابل استنشاق و غير قابل استنشاق به ترتيب برابر با 26±14.2 و 53.4±42.6 ميلي گرم در مترمکعب بود که هر دو از حدود مجاز مواجهه شغلي براي اينگونه ذرات (5mg/m³) به مراتب بالاتر است. آزمون هاي آماري تي و کاي دو نشان داد که علايم تنفسي نظير سرفه منظم، دفع بلغم، خس خس سينه و کوتاهي نفس به طور معناداري در گروه مواجهه بيش از گروه مرجع بود (P<0.05)؛ همچنين حالات غير طبيعي در ريه ها و تغييرات ارتشاحي بافت ريه در عکس هاي ريه در گروه مواجهه بيش از گروه مرجع ملاحظه شد. آزمايش هاي اسپيرومتري که توسط پزشک متخصص مورد بررسي قرار گرفت، تغييرات معنادار عملکردهاي ريه کارگران گروه مواجهه را نشان داد. ضمنا تفاوت معناداري بين تعداد افراد سيگاري و طول مدت اعتياد آنان در بين دو گروه مشاهده نشد.
بحث: با توجه به اينکه گروه هاي مواجهه و مرجع از نظر ويژگي هاي جمعيت شناختي، اجتماعي، اقتصادي و متغيرهاي مخدوش کننده مهمي نظير تعداد افراد سيگاري و طول مدت اعتياد آنان مشابه بودند، به احتمال زياد کاهش معنادار متغيرهاي عملکرد ريه و افزايش معنادار علايم تنفسي در گروه مواجهه را مي توان به مواجهه آنان با گرد و غبار سيمان منتسب نمود؛ لذا نتايج اين مطالعه حاکي از آن است که تماس شغلي با گرد و غبار سيمان سبب ايجاد اختلالات تنفسي و تغيير معنادار متغيرهاي عملکرد ريه مي شود.