سرمايه اجتماعي و مهاجرت و استقرار در شهرهاي بزرگ: مورد شهر تبريز

پژوهش حاضر به مقايسه سرمايه اجتماعي مهاجرين به شهر تبريز در چهار دوره زماني (مهاجرين تازه وارد، مهاجرين دهه 70، مهاجرين دهه 60 و مهاجرين قبل از انقلاب اسلامي) پرداخته است. هدف تعيين نقش سرمايه اجتماعي شبکه (روابط قبل از مهاجرت) در مهاجرت و استقرار مهاجرين است.
اين پژوهش با استفاده از روش پيمايش انجام شده و ابزار گردآوري اطلاعات پرسشنامه بوده است. جمعيت آماري تحقيق شامل 12 سازمان / اداره و شرکت دولتي مي باشد که از اين تعداد 5 مورد را شرکت هاي دولتي و 7 مورد ديگر را سازمان ها و ادارات دولتي تشکيل مي دهد. نمونه بررسي در اين تحقيق تعداد 348 فرد يا مستخدم مهاجر مرد و زن به شهر تبريز مي باشند.
بر اساس نتايج به دست آمده پيوند ها و شبکه هاي خويشاوندي و تماس هاي شخصي، خانوادگي و قومي در مقصد نقش عمده اي در مهاجرت دارند. مهاجران طي تماس هايي که با دوستان و بستگان در مقصد برقرار مي کنند اطلاعات ارزنده اي در خصوص مشاغل جديد، محل اسکان و غيره به دست مي آورند. همچنين مهاجران پس از استقرار، تمايل دارند براي جلب حمايت هاي مورد نيازشان بر پيوندهاي اجتماعي موجود در مبدا، تکيه کنند. مهاجرين بيشتر با خويشاوندان درجه يک خود - والدين، خواهر و برادر و فرزند ارشد - ارتباط دارند. اين تماس ها اغلب به جهت دوري مسافت از طريق تلفن صورت مي پذيرد. اين مساله بيانگر آن است که خويشاوندان نزديک از نظر اجتماعي نزديک ترين اعضاي شبکه و مهم ترين منبع حمايت - حمايت هاي عاطفي، مالي و مشورتي - به خصوص براي مهاجرين جوان تر محسوب مي شوند.
همچنين يافته ها حاکي از آن است که گروه هاي مهاجر در بدو ورود به تبريز نيازها و حمايت متفاوتي داشته اند. در حالي که مهاجرين تازه وارد و مهاجرين دهه 70 نياز به کمک در زمينه اسکان را مطرح کرده اند، مهاجرين قبل از انقلاب بيشتر به نياز عاطفي و مالي اشاره نموده اند. اهداف و انگيزه هاي مهاجرين نيز متفاوت بوده است: مهاجرين دهه 60 و مهاجرين قبل از انقلاب به قصد ادامه تحصيل و پيوستن به خويشاوندان، مهاجرين دهه 70 به انگيزه اشتغال و مهاجرين تازه وارد با انگيزه بهره مندي بيشتر از امکانات رفاهي و ارتقا شغلي به تبريز آمده اند.