ميزان تغيير تراكم استخوان در زنان يائسه تحت درمان با آلندرونات در مقايسه با هورمون هاي جنسي: يك پيگيري چهار ساله

زمينه و هدف: با توجه به وجود درمان هاي دارويي متعدد براي پوكي استخوان و تعداد محدود مطالعات آينده نگر در مورد تاثير رژيم هاي مختلف درماني بر تراكم استخوان به خصوص در كشور ما، مطالعه حاضر به منظور مقايسه سه روش درماني مختلف شامل كلسيم و ويتامين D، آلندرونات + كلسيم + ويتامينD  و درمان جايگزيني با هورمون هاي جنسي در زنان يائسه شهر زنجان انجام شد.
روش بررسي: در اين مطالعه كه به روش كوهورت تاريخي انجام شد، تعداد 115 زن يائسه كه از سال 1380 به دنبال تشخيص پوكي استخوان تحت درمان قرار گرفته بودند و حداقل داراي دو نوبت تراكم سنجي استخوان به فاصله حداقل 15 ماه بودند، مورد بررسي قرار گرفتند و به مدت 18 تا 44 ماه پيگيري شدند. بيماران بر اساس نوع درمان هاي دريافتي به سه گروه تقسيم شدند: گروه اول: كلسيم 1000 ميلي گرم در روز به همراه 400 واحد در روز ويتامين D. گروه دوم: آلندرونات 10 ميلي گرم در روز به همراه 500 ميلي گرم كلسيم و 200 ميلي گرم ويتامين D در روز. گروه سوم: استروژن كنژوگه 0.625 ميلي گرم 25 روز در ماه به همراه 5 ميلي گرم پروژسترون 10 روز در ماه (به صورت سيكليك) و 500 ميلي گرم كلسيم به همراه 200 واحد ويتامين D در روز. كليه افراد با علل ثانويه پوكي استخوان و يا عدم مصرف كامل دارو از مطالعه حذف شدند. كليه موارد تراكم سنجي استخوان در يك مركز انجام شد. براي بررسي اطلاعات از روش آماري Paired T-Test و T-Test و كاي دو استفاده شد.
يافته ها: در كل بيماران تحت درمان، ميانگين تراكم استخوان در مهره هاي كمري به طور معني داري و حدود 4.8 درصد افزايش داشت (P=0.002)، ولي ميانگين تراكم استخوان در ناحيه هيپ 6 درصد كاهش نشان داد. در بيماران تحت درمان با كلسيم و ويتامين D در نواحي مهره ها و ساعد تغيير معني داري ديده نشد، ولي در ناحيه هيپ كاهش معني دار تراكم استخوان ديده شد (0.004=P). در افراد تحت درمان با بيس فسفونات + كلسيم و ويتامين D افزايش 11 درصدي در تراكم مهره هاي كمري (0.00=P) ديده شد ولي در نواحي ديگر تغيير معني داري ديده نشد. در افراد تحت درمان با HRT هيچ گونه كاهش تراكم استخوان مشهود نبود ولي افزايش معني داري نيز مشاهده نشد.
نتيجه گيري: بهترين نوع درمان براي پوكي استخوان زنان يائسه استفاده از بيس فسفونات + كلسيم و ويتامين D مي باشد ولي تنها نوع درمان كه مي تواند در هر سه ناحيه مهره ها، هيپ و ساعد مانع از افت تراكم استخوان شود، HRT است. لذا استفاده از آلندرونات به عنوان خط اول درمان در زنان يائسه اي كه به خصوص در مهره هاي كمري دچار پوكي استخوان هستند، توصيه مي شود.