اثر مورفولوژي اسپرم در ميزان حاملگي به روش تلقيح داخل رحمي اسپرم

زمينه و هدف: يکي از عوامل موثر برنازايي فاکتورهاي مردانه مي باشد. يکي از علل ناباروري، فاکتورهاي مردانه شامل اختلال در تعداد، تحرك و مورفولوژي اسپرم مي باشد. تلقيح داخل رحمي اسپرم (IUI) به طور گسترده اي جهت درمان زوج هاي نابارور ناشي از فاکتور مردانه به کار مي رود. معيارهاي تعداد اسپرم و تحرک آن و درصد اسپرم هاي داراي مورفولوژي طبيعي در ارزيابي كيفيت مايع مني مورد بررسي قرار مي گيرند. مطالعات متعددي به بررسي تعداد و تحرک اسپرم پرداخته است؛ ولي مطالعه مورفولوژي اسپرم در منطقه شمال كشور (مازندران) کمتر صورت گرفته است. لذا اين مطالعه موفقيت بارداري به روش IUI را در افراد داراي اسپرم هاي با مرفولوژي طبيعي کمتر از 5% و بيشتر از 5% مورد ارزيابي قرار مي دهد.
روش بررسي: مطالعه حاضر، مطالعه اي تحليلي بود كه روي زوجين كانديد انجام IUI مراجعه كننده به دو مرکز ناباروري شهر بابل انجام شد. پس از طي مراحل اوليه و تحريک تخمک گذاري و رعايت نکات لازم جهت IUI، نمونه اسپرم از نظر تعداد، تحرک و مورفولوژي بر اساس معيار NAFA and ESHRE-SIGA 2002 مورد ارزيابي قرار گرفت. سپس نتايج حاصل از طريق نرم افزار آماري SPSS و با آزمون هاي رگرسيون لجستيك، t زوجي و تست دقيق فيشر مورد ارزيابي آماري قرار گرفت و p<0.05 معني دار در نظر گرفته شد.
نتايج: از 561 زوجي که براي آنها سيکل IUI انجام شد در 103 مورد بارداري در زوجين با مورفولوژي طبيعي بيش از 5% و4 مورد بارداري در زوجين با مورفولوژي کمتر از 5% مشاهده شد که از نظر آماري معني دار بود (p<0.05)؛ در 504 مورد از اين زوجين تعداد اسپرم بيش از 20million/ml بود، كه در اين گروه نتيجه IUI در موارد مرفولوژي اسپرم بيش از 5% به طور معني داري بيشتر از زوجين با مورفولوژي کمتر از 5% در اين گروه بود (4/21 نسبت به 6/5)، (p<0.01). در 543 نفر از زوجين تحرک اسپرم بيش از 50% بود كه بررسي نتايج IUI در اين گروه نشان داد مواردي كه مورفولوژي اسپرم بيش از 5% بود به طور معني داري بيشتر از موارد با مورفولوژي اسپرم کمتر از 5% در اين گروه بود (5/20 نسبت به3/8)، (p<0.05).
نتيجه گيري: نتيجه مطالعه نشان داد که مورفولوژي طبيعي اسپرم بيش از 5% مي تواند فاکتوري تعيين کننده و تاثيرگذار بر روي نتايج IUI باشد و مورفولوژي نرمال اسپرم همراه با تعداد و تحرك نرمال نقش بسزايي در افزايش ميزان بارداري دارد؛ لذا پيشنهاد مي شود علاوه بر بررسي تعداد و تحرك به بررسي مورفولوژي نيز توجه شود.