تحليلي بر جايگاه زنان در نهادهاي علمي و تخصصي نخبه

چكيده: اين مقاله به بررسي جايگاه زنان در بنياد جايزه نوبل طي سال هاي 1901 تا 2006 و 20 فرهنگستان علوم در 20 كشور جهان مي پردازد. تحليل داده هاي بدست آمده از صفحه خانگي بنياد مذكور در فضاي وب و همچنين داده هاي جمع آوري شده از طريق پرسشنامه الكترونيكي نشان مي دهد كه در نهادهاي علمي و تخصصي مذکور سهم بسيار اندكي از دانشمندان نخبه را زنان تشكيل مي دهند؛ بطوريكه، طي سال هاي 1901 تا 2006، صرفا 4.4 درصد برندگان جايزه نوبل و بطور متوسط حدود 10 درصد اعضاي پيوسته 20 فرهنگستان علوم در 20 كشور جهان در سال 2006 زن بودند. اگر چه بررسي پيشينه مطالعات نشان از وجود تلاش هاي نظري و تجربي در تبيين جايگاه زنان در علم دارد، با وجود اين، يافته هاي اين مقاله خلا پژوهش هاي مقايسه اي بين فرهنگستان هاي علوم در كشورهاي جهان و تنوع كوشش هاي نظري براي بررسي دلايل حضور اندك زنان در علم را به تصوير كشيده است. پيشنهاد «الگوي چند سطحي براي تبيين اجتماعي جايگاه زنان در علم» از ديگر يافته هاي اين پژوهش است.