نگاهي ديگر به قصه زال و رودابه

قصه زال و رودابه در بستري از تقابل دوگانه (Binaryoppisition) جريان دارد. تقابل بين زابلستان به محوريت زال و کابل به محوريت مهراب. زال و زابل در پرتو فره ايزدي و گزاره هاي اهورامزدايي معنا مي شوند و مهرداد و کابل با گزاره هاي اهريمني، زيرا مهراب از تبار ضحاک مار بدوش و ريشه گرافته از دشت سواران نيزه گزار است. زال بجاي شير انسانها، گوشت و خون حيوانات را خورده و با پاره هاي تن و حوش تغذيه شده و در محيط آزاد، بي پروا و وحشي وحوش پرورده شده، از اين رو تحت تاثير خوي آزاد و بي پرواي کوه و صحرا سنت ريشه دار و تابو شده متعارف، مبني بر ممنوعيت پيوند تبار ايزدي و تبار اهريمني را ساخت شکني (Deconstruction) مي کند و با رودابه از نسل ضحاک ازدواج مي نمايد. رستم که محصول ازدواج نسل اهريمن و نسل اهورامزداست گرچه برخورد از فره ايزدي است، اما خون ضحاک در رگهايش جاريست، بنابراين در ساختار شاکله ايزدي رستم چند نقطه ضعف هم گنجانده شده است که از جمله آن مکر با اسفنديار و کشتن سهراب است. ضحاک بدون آنکه بخواهد تحت اغواگري هاي اهريمن بيرون، پدر خود را مي کشد. رستم بدون اينکه بخواهد تاثير وساوس تفوق طلبانه اهريمن درون، که با عبارت «نام پوشي» توجيه مي شد، پسر خود را مي کشد. به هر تقدير عناصر داستان، اعم از اشخاص و حوادث، در جرياني از تقابل دوگانه حرکت مي کند. اجزا اين تقابل دوگانه، گاه با هم در تعامل (interaction) و گاه در تضاد (Paradoa) هستند، يعني زير ساخت يگانه و روساخت متکثر دارند
بررسي چگونگي ساخت شکني در داستان زال و رودابه محور مقاله حاضر است.