بررسي سرعت رهاسازي پتاسيم غيرتبادلي و قابليت جذب آن با استفاده از اسيدماليك در بعضي از خاك هاي استان همدان

سرعت رهاسازي پتاسيم غيرتبادلي، در فراهمي پتاسيم خاك ها، مخصوصا در خاك هايي كه حاوي كاني هاي پتاسيم دار مي باشند از اهميت فوق العاده اي برخوردار است. هدف از اين مطالعه، بررسي ديناميك و سرعت رهاسازي پتاسيم غيرتبادلي در 10 سري از خاك هاي زراعي استان همدان بود. بدين منظور مطالعات آزمايشگاهي بر روي تاثير اسيد ماليك با غلظت 0.01 مولار بر روي رهاسازي پتاسيم غيرتبادلي، از نمونه خاك هاي (جزء كوچكتر از 2 ميليمتر) اشباع شده با كلسيم در مدت زمان 2 تا 2084 ساعت صورت گرفت. همچنين جهت بررسي ميزان جذب پتاسيم غيرتبادلي مطالعات گلخانه اي بر روي گياه گندم صورت گرفت. ميانگين پتاسيم رهاشده در مدت زمان مورد مطالعه 227 ميلي گرم در كيلوگرم خاك بود. رهاسازي در مراحل اوليه در تمام خاك ها سريع بوده و در مراحل بعدي با سرعت كمتر تا انتهاي آزمايش كماكان ادامه داشت. سرعت رهاسازي تجمعي پتاسيم غيرتبادلي با استفاده از معادلات الوويچ ساده، مرتبه صفر، اول، دوم، تواني و ديفيوژن پارابوليكي بررسي شد. بر اساس ضريب تشخيص (R2) و خطاي معيار تخمين (SE) معادلات تواني، مرتبه اول و ديفيوژن پارابوليكي به عنوان بهترين مدل ها شناخته شدند. به علت تاييد داده ها با معادلات ديفيوژن پارابوليكي، مرتبه اول و تواني اين امكان وجود دارد كه فرآيند رهاسازي در خاك ها متاثر از پديده پخشيدگي باشد. بين پتاسيم عصاره گيري شده توسط اسيد ماليك با پتاسيم عصاره گيري شده توسط استات آمونيوم و استات سديم، جذب كل و عملكرد گندم همبستگي معني داري مشاهده نشد. بين ميزان جذب كل و عملكرد گندم با شيب و عرض از مبدا معادلات سينتيكي همبستگي معني داري مشاهده نشد. بين ميزان جذب كل و پتاسيم عصاره گيري شده توسط آستات آمونيوم و استات سديم همبستگي معني دار مشاهده شد.