خلاصي از تخلص دلايل «تخلص» نبودن «خاموش» در ديوان غزليات مولانا

حسين پور علي

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

مجله دانشكده ادبيات و علوم انساني اصفهان (مطالعات و پژوهش هاي دانشکده ادبيات و علوم انساني)

اطلاعات شماره:

زمستان 1385 , دوره - , شماره 47 ; از صفحه 99 تا صفحه 115 .

عنوان مقاله:

خلاصي از تخلص دلايل «تخلص» نبودن «خاموش» در ديوان غزليات مولانا

نویسندگان:

حسين پور علي*

آدرس:

* گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کاشان

چکیده:

تکرار واژه خاموش و مشتقات ديگر آن همچون خمش، خموش و خامش در پايان تعدادي از غزل هاي مولانا سبب شده است تا برخي از محققان چنين گمانه زني کنند که خاموش تخلص مولاناست، اما حقيقت آن است که به دلايل مختلف، خاموش نمي تواند تخلص مولانا باشد: نخست اينکه در بيشتر غزل هاي مولانا از لفظ خاموش خبري نيست. براي نمونه، از مجموع صد غزل آغازين جلد اول غزليات مولانا تنها در بيست و دو غزل از اين واژه استفاده شده است. ديگر اينکه در پايان بسياري از غزل ها به جاي خاموش، نام شمس به کار رفته است. همچنين لفظ خاموش در غزل هاي مولانا به صورت هاي مختلفي چون خمش، خمشي، خموشي، خاموشي، خموشيد و جز آن آمده و در بسياري موارد نيز از تعابيري چون اسب سخن بيش مران، ديگر نخواهم زد نفس، ديگر مگو سخن، بس کن، بس کنم و همانندهاي آن استفاده شده است.برخي از دلايلي که مولانا خود در رويکرد به خاموشي در پايان غزل هايش بيان مي کند، عبارتند از: نا اهل بودن مخاطب، ترس از فتنه خيزي، ترس از ملال مخاطب، نبودن حال و مجال سخنگويي، شنيدن «بس کن» از عمق جان يا از طرف جانان و دچار شدن به خلسه.در يک کلام بايد گفت که خاموش نه تخلص شعري شاعر، که از دغدغه ها و دل مشغولي هاي مولانا، و به تعبيري، تخلص جان و روان او بوده است.

کلید واژه:

مولانا(Q2)خاموش(Q4)ديوان غزليات(Q3)تخلص شعري(Q3)

چارک 1 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک اول تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی زیاد است.
چارک 2 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک دوم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع زیاد است.
چارک 3 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک سوم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع کم است.
چارک 4 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک چهارم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی کم است.

موضوعات مرتبط:

داستان دقوقی دیوان صائب عشق الاهی غزلیات شمس فرهنگ عامّه قلعه ذات الصور کلیات شمس مثنوی معنوی مثنوی مولوی

مقالات نشریه ای مرتبط:

مقالات همایشی مرتبط:

طرح های مرتبط:

مقالات بین المللی مرتبط:

ارتباط خیلی زیاد ارتباط زیاد مرتبط ارتباط کمتر

ارجاعات:

ثبت نشده است

استنادات:

روحاني رضا." تبييني تازه از اسباب و عوامل تاخير مثنوي در دفتر دوم." مطالعات عرفاني -.13 (1390): 117-160.

+جهت ارجاع به این مقاله کلیک کنید(Cite).

APA : کپی

حسین پور، ع. (1385). خلاصی از تخلص دلایل «تخلص» نبودن «خاموش» در دیوان غزلیات مولانا. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی اصفهان (مطالعات و پژوهش های دانشکده ادبیات و علوم انسانی), -(47), 99-115. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=58600

Vancouver : کپی

حسین پور علی. خلاصی از تخلص دلایل «تخلص» نبودن «خاموش» در دیوان غزلیات مولانا. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی اصفهان (مطالعات و پژوهش های دانشکده ادبیات و علوم انسانی). 1385 [cited 2022May24];-(47):99-115. Available from: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=58600

IEEE : کپی

حسین پور، ع.، 1385. خلاصی از تخلص دلایل «تخلص» نبودن «خاموش» در دیوان غزلیات مولانا. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی اصفهان (مطالعات و پژوهش های دانشکده ادبیات و علوم انسانی), [online] -(47), pp.99-115. Available: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=58600.