چينه نگاري سکانسي و تاريخچه تغييرات سطح آب دريا در سنگهاي آهکي سازند کلات (ماستريشتين بالايي) در شمال مشهد

حوضه رسوبي کپه داغ در شمال خاوري ايران، به صورت يک حوضه درون قاره اي تشکيل شده و رسوب گذاري نسبتا پيوسته اي از ژوراسيک تا ميوسن در آن انجام شده است. مطالعه سنگ نگاري سنگهاي آهکي سازند کلات (ماستريشتين بالايي) در سه برش چينه شناسي (دهانه ورودي ناوديس کلات، روستاي خشت و تنگ چهچهه) منجر به شناسايي 16 رخساره سنگي شده است. اين رخساره ها در يک رمپ کربناتي در محيطهاي لاگوني محصور، سدهاي لاگوني، لاگونهاي نيمه محصور، پشته هاي سدي و درياي باز تشکيل شده اند. تحليل رخساره هاي سنگي نشان داده است که بيشترين حد پيشروي در ناحيه تنگ چهچهه (برش 3) انجام گرفته است.
تحليل چينه نگاري سکانسي نشان مي دهد که اين سازند در برشهاي 1و 2 از دو سکانس رسوبي و در برش 3، از سه سکانس رسوبي تشکيل شده است. در تمام برش ها، مرز زيرين سازند کلات با سازند نيزار (لايه ديرينه خاک) و مرز بالايي با سازند پسته ليق (رسوبات قاره اي) از نوع 1 است، در صورتي که مرزهاي سکانسي درون سازند کلات، از نوع 2 مي باشد. مقايسه منحني سطح آب دريا در ماستريشتين پسين با منحني جهاني نشان مي دهد که مرزهاي سکانسي نوع 1 با يکديگر قابل انطباق است. اما برخي اختلافها احتمالا  در ارتباط با شرايط زمين ساختي حوضه کپه داغ بوده که در اثر فرونشيني در امتداد گسلهاي طولي شمال خاور- جنوب باختر (عمدتا در برشهاي 1 و 2) و بار رسوبي ايجاد شده است. بازسازي جغرافياي ديرينه منطقه مورد مطالعه در زمان ماستريشتين پسين نيز نشان مي دهد که سنگ هاي رسوبي سازند کلات در طي 6 مرحله پيشروي و پسروي تشکيل شده است. اين اطلاعات مي تواند در درک بهتر جغرافياي ديرينه ماستريشتين کل حوضه در شمال خاور ايران کمک کند.