زمین شیمی آپاتیت و سنگ های میزبان کانسار آهن± آپاتیت لکه سیاه (شمال خاوری بافق): رهیافتی در شناسایی خاستگاه و جایگاه تکتونوماگمایی

قلی پور میثم; براتی مهرداد; طالع فاضل ابراهیم

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

پترولوژي

اطلاعات شماره:

بهار 1399 , دوره 11 , شماره 41 ; از صفحه 73 تا صفحه 102 .

عنوان مقاله:

زمین شیمی آپاتیت و سنگ های میزبان کانسار آهن± آپاتیت لکه سیاه (شمال خاوری بافق): رهیافتی در شناسایی خاستگاه و جایگاه تکتونوماگمایی

نویسندگان:

قلی پور میثم, براتی مهرداد*, طالع فاضل ابراهیم

آدرس:

* گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده:

منطقه لکه سیاه در پهنه ایران مرکزی و در 40 کیلومتری شمال خاوری شهرستان بافق در استان یزد جای دارد. واحدهای سنگی منطقه به سن کامبرین زیرین و دربردارنده ریولیت، آندزیت و سنگ های آذرآواری هستند. این سنگ ها بیشتر بافت پورفیری تا گلومروپورفیری نشان می دهند. سنگ های آذرین درونی منطقه به شکل استوک و دایک جایگزین شده اند و ترکیب مونزونیتی و دیوریتی و بافت اینترگرانولار و گرانولار دارند. برپایه ویژگی های زمین شیمیایی این سنگ ها از سری ماگمایی کالک آلکالن به شمار می روند و متاآلومینوس تا پرآلومینوس هستند. الگوی فراوانی عنصرهای خاکی کمیاب در کانی آپاتیت کانسار از LREE نسبت به HREE غنی شدگی نشان می دهد. این الگو از ویژگی های کانسارهای آهن تیپ کایروناست. همچنین، در سنگ میزبان LILE (مانند: Rb، Ba، La، U، K و Th) غنی شدگی و HFSE (مانند: Nb، Ta، Zr و Y) تهی شدگی نشان می دهند. این ویژگی نشانه ماگماتیسم در پهنه های فرورانشی است. برپایه میزان غلظت عنصرهای کمیاب و فرعی، از دیدگاه زمین ساختی، سنگ های آتشفشانی و آذرین درونی به محدودة کمان ماگمایی متعلق هستند. شواهد نشان می دهند ماگمای نخستینِ سازندة این سنگ ها پیامد ذوب بخشی پوستة اقیانوسی فرورو در پهنه فرورانش است و هنگام بسته شدن حوضه اقیانوسی پروتوتتیس پدید آمده است. ماگمای اکسیدی سرشار از آهن و فسفر از جدایش ماگماهای مافیک نخستین پدید آمده است و از راه گسل ها و شکستگی ها به سطوح بالاتر راه یافته است. بررسی ترکیب ایزوتوپی اکسیژن و هیدروژن کوارتز همراه با کانسنگ مگنتیت در این کانسار و محاسبة سیال در تعادل با آن نشان می دهد سیال کانه زا در این کانسار خاستگاه ماگمایی داشته است.

کلید واژه:

لکه سیاه ریولیت پهنه فرورانش پروتوتتیس جدایش ماگمایی

موضوعات مرتبط:

مقالات نشریه ای مرتبط:

ندارد

مقالات همایشی مرتبط:

ندارد

طرح های مرتبط:

مقالات بین المللی مرتبط:

No item.

ارتباط خیلی زیاد ارتباط زیاد مرتبط ارتباط کمتر

ارجاعات:

ثبت نشده است

استنادات:

ثبت نشده است

+جهت ارجاع به این مقاله کلیک کنید(Cite).

APA : کپی

قلی پور، م.، و براتی، م.، و طالع فاضل، ا. (1399). زمین شیمی آپاتیت و سنگ های میزبان کانسار آهن± آپاتیت لکه سیاه (شمال خاوری بافق): رهیافتی در شناسایی خاستگاه و جایگاه تکتونوماگمایی. پترولوژی, 11(41 ), 73-102. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=564253

Vancouver : کپی

قلی پور میثم، براتی مهرداد، طالع فاضل ابراهیم. زمین شیمی آپاتیت و سنگ های میزبان کانسار آهن± آپاتیت لکه سیاه (شمال خاوری بافق): رهیافتی در شناسایی خاستگاه و جایگاه تکتونوماگمایی. پترولوژی. 1399 [cited 2022May24];11(41 ):73-102. Available from: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=564253

IEEE : کپی

قلی پور، م.، براتی، م.، طالع فاضل، ا.، 1399. زمین شیمی آپاتیت و سنگ های میزبان کانسار آهن± آپاتیت لکه سیاه (شمال خاوری بافق): رهیافتی در شناسایی خاستگاه و جایگاه تکتونوماگمایی. پترولوژی, [online] 11(41 ), pp.73-102. Available: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=564253.