اثر فرآيند حرارتي و مدت نگهداري برخواص کيفي روغن سبوس برنج

از سبوس برنج در توليد انواع روغن هاي خوراکي و صنعتي، غذاي کودک، بيسکويت سازي، کنسانتره هاي پروتئيني، خوراک دام و طيور و ماهي، و انواع فراورده هاي دارويي استفاده مي شود. غني بودن سبوس برنج از نظر کربوهيدرات ها، اسيدهاي آمينه آزاد و وجود آنزيم هاي گوناگون، عامل موثري در بروز تغييرات شيميايي، آنزيمي يا بيولوژيک، و ميکروبي مي باشد. فرآيند حرارتي يکي از روش هاي موثر در کاهش فعاليت هاي ميکروبي و آنزيم هاي فاسد کننده در سبوس است. بدين منظور، در يک آزمايش فاکتوريل در چارچوب طرح کاملا تصادفي، اثر فرآيند حرارتي و مدت نگهداري برخواص کيفي روغن خام سبوس برنج بررسي شد.
نتايج آزمايش ها نشان داد که در اثر عمليات پاربويل (فرآيند حرارتي مرطوب) بازده استحصال روغن از 13.72 به 22.04 درصد مي رسد. در اثر پاربويل، اندوسپرم برنج در حين عمليات تبديل در برابر شکستگي مقاوم مي شود، و سبوس حاصله از اين نوع شلتوک داراي مقادير کمتري اندوسپرم و ناخالصي است، که اثر مثبت آن به صورت افزايش درصد روغن نمايان مي شود. در بررسي اثر حرارت بر رنگ روغن استحصالي، مشخص گرديد که روغن سبوس هاي پاربويل شده نه تنها روز اول، بلکه طي دوره نگهداري نيز روشن تر از ديگر تيمارها هستند. روغن حاصله از سبوس تثبيت شده نسبت به واکنش هاي هيدروليتيک مقاوم، و به اتواکسيداسيون حساس است. عمليات پاربويلينگ و فرآيند حرارتي خشک و زياد موجب کاهش عدد يدي طي دوره نگهداري سبوس مي شود. نتايج کيفي و کمي کروماتوگرافي گازي نمونه هاي روغني نشان داد که فرآيند حرارتي اثر چنداني بر تغيير درصد اسيدهاي چرب نمونه هاي روغن سبوس برنج ندارد.