بررسی ساختار مساجد سنتی، معاصر و پس از انقلاب اسلامی با روش نحو فضا (نمونه مورد مطالعه: مسجد جامع اصفهان، مسجد دانشگاه تهران، مسجد الغدیر، مسجد شهرک غرب)

مهدی نژاد جمال الدین; عظمتی حمیدرضا; صادقی حبیب آباد علی

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

مرمت و معماري ايران (مرمت آثار و بافت هاي تاريخي فرهنگي)

اطلاعات شماره:

تابستان 1399 , دوره 10 , شماره 22 ; از صفحه 15 تا صفحه 36 .

عنوان مقاله:

بررسی ساختار مساجد سنتی، معاصر و پس از انقلاب اسلامی با روش نحو فضا (نمونه مورد مطالعه: مسجد جامع اصفهان، مسجد دانشگاه تهران، مسجد الغدیر، مسجد شهرک غرب)

نویسندگان:

مهدی نژاد جمال الدین, عظمتی حمیدرضا, صادقی حبیب آباد علی*

آدرس:

* دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تهران

چکیده:

در شهرهای اسلامی، مساجد، جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده اند. مسجد از دیرباز، به عنوان عنصری اساسی در جامعه بشری و به صورت های گوناگون مطرح بوده است. این پژوهش بر آن است تا با بررسی معماری مساجد سنتی، به معرفی برخی از نگرش های موفق ارتباطات فضایی در مقیاس معماری مساجد امروزی بپردازد. در نگرش نحو فضا، با استفاده از سه شاخص "ارتباط"1، "هم پیوندی"2 و "عمق"3، به بررسی ویژگی های فضایی نمونه ها پرداخته می شود؛ لذا هدف از این پژوهش، بررسی و شناخت ارتباط های فضایی در معماری مساجد سه دوره سنتی4، معاصر5 و بعد از انقلاب اسلامی6 است. روش کار در بخش اول، به روش توصیفی-تحلیلی و جستجو در ادبیات پژوهش و در بخش دوم، به روش تحلیل الگوها و مقایسه تطبیقی بوده و از طریق روش آزمایشی (تحلیل الگوی فضایی) در نرم افزار "Space Syntax7"، پلان چهار مسجد در سه دوره ذکرشده، مورد آنالیز قرار گرفته است. نتایج نشان می دهند که سازمان دهی مرکزی با بهره گیری از حیاط مسجد جامع اصفهان با الگوی ارتباط فضایی (فضا در درون یک فضا)، در مقایسه با سه مسجد دانشگاه تهران (مجموعه ای/ فضای مشترک بین دو فضا)، مسجد شهرک غرب (مجموعه ای/ فضای متداخل) و مسجد الغدیر (خطی/ فضای مجاور)، از لحاظ ارتباط بیشتر است و در مقایسه با جانمایی ریزفضاها در سازمان دهی مسجد جامع اصفهان، ارتباطات در حیاط با سایر فضاها بیشتر هستند. همچنین، هم پیوندی فضاها در مسجد جامع اصفهان با توجه به بالا بودن آن، میزان یکپارچگی و دسترس پذیر بودن فضاها را بازگو می کند. در رابطه با شاخص عمق در هر چهار مسجد، فضاهای خدماتی، دارای بیشترین عمق و دید نسبت به فضای اصلی مسجد (حیاط/ ورودی و گنبدخانه) هستند. این کیفیت در پلان هر چهار مسجد، با کیفیت های مختلف سازمان دهی شده است.

کلید واژه:

نحو فضا سازمان دهی مساجد مسجد دانشگاه تهران مسجد جامع اصفهان مسجد شهرک غرب

موضوعات مرتبط:

مقالات نشریه ای مرتبط:

مقالات همایشی مرتبط:

ندارد

طرح های مرتبط:

مقالات بین المللی مرتبط:

No item.

ارتباط خیلی زیاد ارتباط زیاد مرتبط ارتباط کمتر

ارجاعات:

ثبت نشده است

استنادات:

ثبت نشده است

+جهت ارجاع به این مقاله کلیک کنید(Cite).

APA : کپی

مهدی نژاد، ج.، و عظمتی، ح.، و صادقی حبیب آباد، ع. (1399). بررسی ساختار مساجد سنتی, معاصر و پس از انقلاب اسلامی با روش نحو فضا (نمونه مورد مطالعه: مسجد جامع اصفهان, مسجد دانشگاه تهران, مسجد الغدیر, مسجد شهرک غرب). مرمت و معماری ایران (مرمت آثار و بافت های تاریخی فرهنگی), 10(22 ), 15-36. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=557242

Vancouver : کپی

مهدی نژاد جمال الدین، عظمتی حمیدرضا، صادقی حبیب آباد علی. بررسی ساختار مساجد سنتی, معاصر و پس از انقلاب اسلامی با روش نحو فضا (نمونه مورد مطالعه: مسجد جامع اصفهان, مسجد دانشگاه تهران, مسجد الغدیر, مسجد شهرک غرب). مرمت و معماری ایران (مرمت آثار و بافت های تاریخی فرهنگی). 1399 [cited 2022May24];10(22 ):15-36. Available from: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=557242

IEEE : کپی

مهدی نژاد، ج.، عظمتی، ح.، صادقی حبیب آباد، ع.، 1399. بررسی ساختار مساجد سنتی, معاصر و پس از انقلاب اسلامی با روش نحو فضا (نمونه مورد مطالعه: مسجد جامع اصفهان, مسجد دانشگاه تهران, مسجد الغدیر, مسجد شهرک غرب). مرمت و معماری ایران (مرمت آثار و بافت های تاریخی فرهنگی), [online] 10(22 ), pp.15-36. Available: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=557242.