ارزیابی کارایی جذب و مصرف نیتروژن در ارقام گندم (Triticum aestivum L. ) تحت شرایط آب و هوایی کرمانشاه

مندنی فرزاد; بزرگی حسین آباد علی; سعیدی محسن; باقری علیرضا; حیدری حسن

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

بوم شناسي كشاورزي

اطلاعات شماره:

بهار 1398 , دوره 11 , شماره 1 ; از صفحه 87 تا صفحه 102 .

عنوان مقاله:

ارزیابی کارایی جذب و مصرف نیتروژن در ارقام گندم (Triticum aestivum L. ) تحت شرایط آب و هوایی کرمانشاه

نویسندگان:

مندنی فرزاد*, بزرگی حسین آباد علی, سعیدی محسن, باقری علیرضا, حیدری حسن

آدرس:

* گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده:

جبران عنصر نیتروژن از طریق مصرف کودهای شیمیای باعث به هم خوردن تعادل شیمیایی خاک، شستشوی سریع تر آن و آلودگی بیشتر منابع آبی می شود که در نهایت کاهش کارایی مصرف نیتروژن را در پی دارد. به منظور ارزیابی کارایی جذب و مصرف نیتروژن در ارقام گندم، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار تحت شرایط آب و هوایی کرمانشاه در سال زراعی 94-1393 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح کود نیتروژن (90، 180، 300 و 360 کیلوگرم اوره در هکتار) در قالب عامل اصلی و ارقام گندم پارسی، زارع، پیشگام و اروم در قالب عامل فرعی بود. صفات مورد ارزیابی شامل عملکرد ماده خشکل کل، عملکرد دانه، درصد نیتروژن زیست توده و کارایی جذب، تبدیل و مصرف نیتروژن بود. نتایج نشان داد که رقم پیشگام در مقایسه با سایر ارقام از ویژگی های اکوفیزیولوژیک بهتری در شرایط تیمارهای مصرف کود نیتروژن برخوردار بود. صرف نظر از ارقام گندم، با افزایش میزان کاربرد کود اوره از 90 به 360 کیلوگرم در هکتار، عملکرد ماده خشک کل (94/65 درصد) و عملکرد دانه (06/73 درصد) افزایش یافت. رقم پیشگام نسبت به سایر ارقام از عملکرد دانه بیشتری (37/37 درصد) برخوردار بود. بالاترین عملکرد دانه در رقم پیشگام (8950 کیلوگرم در هکتار) در تیمار 360 کیلوگرم اوره در هکتار و پایین ترین آن در رقم اروم (1264 کیلو گرم در هکتار) و شرایط کودی 90 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. نتایج نشان داد بیشترین کارایی جذب نیتروژن در پایین ترین سطح کودی برای رقم زارع (70/0 کیلوگرم نیتروژن بر کیلوگرم نیتروژن مصرف شده+ قابل جذب خاک) و کمترین آن در بالاترین سطح کودی برای رقم اروم (26/0 کیلوگرم نیتروژن بر کیلوگرم نیتروژن مصرف شده+ قابل جذب خاک) بدست آمد. بیشترین کارایی تبدیل نیتروژن در رقم پیشگام (59 کیلوگرم دانه بر کیلوگرم نیتروژن) در شرایط 90 کیلوگرم اوره در هکتار و کمترین آن در رقم اروم (37 کیلوگرم دانه بر کیلوگرم نیتروژن) در شرایط 360 کیلوگرم اوره در هکتار مشاهده شد. رقم پیشگام در شرایط 90 کیلوگرم اوره در هکتار بیشترین (36 کیلوگرم دانه بر کیلوگرم نیتروژن مصرف شده+ قابل جذب خاک) و رقم اروم در شرایط 360 کیلوگرم اوره در هکتار کمترین (10 کیلوگرم دانه بر کیلوگرم نیتروژن مصرف شده+ قابل جذب خاک) کارایی مصرف نیتروژن را داشت.

کلید واژه:

ارقام گندم(Q1)کارایی تبدیل نیتروژن(Q1)کارایی جذب نیتروژن(Q2)کارایی مصرف نیتروژن(Q2)نیتروژن زیست توده(Q1)

چارک 1 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک اول تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی زیاد است.
چارک 2 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک دوم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع زیاد است.
چارک 3 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک سوم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع کم است.
چارک 4 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک چهارم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی کم است.

موضوعات مرتبط:

مقالات نشریه ای مرتبط:

ندارد

مقالات همایشی مرتبط:

ندارد

طرح های مرتبط:

ندارد

مقالات بین المللی مرتبط:

No item.

ارتباط خیلی زیاد ارتباط زیاد مرتبط ارتباط کمتر

ارجاعات:

ثبت نشده است

استنادات:

ثبت نشده است

+جهت ارجاع به این مقاله کلیک کنید(Cite).

APA : کپی

مندنی، ف.، و بزرگی حسین آباد، ع.، و سعیدی، م.، و باقری، ع.، و حیدری، ح. (1398). ارزیابی کارایی جذب و مصرف نیتروژن در ارقام گندم (Triticum aestivum L. ) تحت شرایط آب و هوایی کرمانشاه. بوم شناسی کشاورزی, 11(1 ), 87-102. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=530154

Vancouver : کپی

مندنی فرزاد، بزرگی حسین آباد علی، سعیدی محسن، باقری علیرضا، حیدری حسن. ارزیابی کارایی جذب و مصرف نیتروژن در ارقام گندم (Triticum aestivum L. ) تحت شرایط آب و هوایی کرمانشاه. بوم شناسی کشاورزی. 1398 [cited 2022August14];11(1 ):87-102. Available from: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=530154

IEEE : کپی

مندنی، ف.، بزرگی حسین آباد، ع.، سعیدی، م.، باقری، ع.، حیدری، ح.، 1398. ارزیابی کارایی جذب و مصرف نیتروژن در ارقام گندم (Triticum aestivum L. ) تحت شرایط آب و هوایی کرمانشاه. بوم شناسی کشاورزی, [online] 11(1 ), pp.87-102. Available: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=530154.