نقش و اهميت ابعاد اقتصاد فضا در محاسبه جداول داده - ستانده منطقه اي: پديده فراموش شده در ايران

پژوهشهاي انجام گرفته از دهه 1950 ميلادي تاكنون نشان مي دهند كه اهميت ابعاد فضايي در محاسبه جداول داده - ستانده منطقه اي به سه دليل نقش اساسي را ايفا مي كنند: 1) اقتصاد منطقه نسبت به اقتصاد ملي بازتر است، 2) اندازه منطقه و اندازه بخشهاي عرضه كننده و تقاضا كننده در سطح منطقه نسبت به اقتصاد ملي تاثيرگذار است، 3) مناطق بزرگتر، خودكفاترند و بدين ترتيب ميزان وابستگي آنها به ساير مناطق كمتر و بالعكس است. با توجه به سه دليل فوق، سوال اصلي اين است كه تا چه حد ابعاد فضايي در تهيه جداول داده - ستانده منطقه اي در ايران مورد توجه نهادها و پژوهشگران مختلف قرار گرفته است؟‌ در پاسخ به اين سوال،‌ ابتدا بر اساس جداول داده - ستانده منطقه اي محاسبه شده و موجود 9 استان كشور، متوسط ضرايب هزينه واسطه، متوسط ضرايب فزاينده توليد و متوسط ضرايب فزاينده واردات محاسبه شده اند. پس از سازماندهي نتايج، بر حسب رتبه بندي معيارهاي عوامل فضايي استانها و محاسبه ارقام مشابه در سطح ملي نتايج نشان مي دهند كه اهميت ابعاد فضايي در تهيه اكثر جدولهاي منطقه اي فوق اساسا ناديده گرفته شده اند. ضمن بر شمردن بعضي از مشكلات اساسي اين جدولها، راهكارهاي مناسب به منظور اجتناب از تكرار خطاها در آينده ارايه مي شوند.