تحليل دانش بومي و ابتکارات محلي سازگار در مديريت منابع آب (منطقه مورد مطالعه: دشت گِزير)

برزگر مريم; قرباني مهدي; حسن زاده عليرضا; حسيني گزير عبدالواحد

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

پژوهش هاي انسان شناسي ايران (نامه علوم اجتماعي)

اطلاعات شماره:

پاييز و زمستان 1397 , دوره 8 , شماره 2 ; از صفحه 99 تا صفحه 121 .

عنوان مقاله:

تحليل دانش بومي و ابتکارات محلي سازگار در مديريت منابع آب (منطقه مورد مطالعه: دشت گِزير)

نویسندگان:

برزگر مريم, قرباني مهدي*, حسن زاده عليرضا, حسيني گزير عبدالواحد

آدرس:

* گروه احيا مناطق خشک و کوهستاني، پرديس کشاورزي و منابع طبيعي، دانشگاه تهران، تهران، ايران

چکیده:

امروزه دستيابي به برنامه مديريت منابع آب به يک هدف حياتي تبديل شده است؛ يکي از راهکارهاي دستيابي به اين هدف، توجه کافي به دانش بومي و ابتکارات محلي سازگار با شرايط محيطي است. مردم بومي از توانايي هاي خاصي در خصوص شناخت و نحوه ي استفاده از تجارب برخوردارند؛ اين دانش از تأثير متقابل بين جامعه و محيط سرچشمه گرفته و طي نسل ها انتقال يافته است. بر اين اساس در اين پژوهش سعي شد به معرفي و تبيين جايگاه دانش بومي و ابتکارات محلي در مديريت عرفي منابع آب دشت گزير پرداخته شود. ابتکارات محلي در مديريت آب فعاليت دسته جمعي خاصي است که کمک و مشوق خارجي ندارد و هدف آن کنترل آب هاي زيرزميني و سطحي است. اين پژوهش کيفي و روش آن پيمايشي است. اطلاعات موردنياز تحقيق با استفاده از مشاهده ي مستقيم، مشاهده ي مشارکتي و مصاحبه با 173 کشاورز مطلع جمع آوري شده است. نتايج نشان داد؛ که سازه هاي بومي مَقسَم، عَلْ گَه، بَند، چاه نُزوْ ، يُوْ رَد، عَلْ ، بُرکُوْ در اين منطقه نقش بسزايي در حفاظت و مديريت منابع آب وخاک دارند و از نظر بهره وري و تطابق با شرايط اقليمي و فرهنگي از سازگاري بالايي برخوردار هستند. همچنين با توجه به اينکه منبع آب کشاورزي دشت گزير به ويژه نخلستان ها، از بارندگي تأمين مي شود؛ اين سازه ها نقش بسزايي در رعايت حقآبه ي بهره برداران اين دشت دارند. بنابراين به اشتراک گذاشتن دانش اکولوژيک بومي در منابع طبيعي به عنوان يک سازوکار اجتماعي، مي تواند نقش مهمي در ارتقاء ظرفيت سازگاري سيستم هاي اجتماعي-اکولوژيک در مقابله با کم آبي ايفا کند.

کلید واژه:

ابتکارات محلي(Q1)دانش بومي(Q2)سازگاري(Q2)عَلْگَه(Q1)مديريت منابع آب(Q1)مَقسَم(Q1)

چارک 1 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک اول تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی زیاد است.
چارک 2 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک دوم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع زیاد است.
چارک 3 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک سوم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع کم است.
چارک 4 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک چهارم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی کم است.

موضوعات مرتبط:

مقالات نشریه ای مرتبط:

مقالات همایشی مرتبط:

ندارد

طرح های مرتبط:

مقالات بین المللی مرتبط:

No item.

ارتباط خیلی زیاد ارتباط زیاد مرتبط ارتباط کمتر

ارجاعات:

ثبت نشده است

استنادات:

ثبت نشده است

+جهت ارجاع به این مقاله کلیک کنید(Cite).

APA : کپی

برزگر، م.، و قربانی، م.، و حسن زاده، ع.، و حسینی گزیر، ع. (1397). تحلیل دانش بومی و ابتکارات محلی سازگار در مدیریت منابع آب (منطقه مورد مطالعه: دشت گِزیر). پژوهش های انسان شناسی ایران (نامه علوم اجتماعی), 8(2 ), 99-121. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=494005

Vancouver : کپی

برزگر مریم، قربانی مهدی، حسن زاده علیرضا، حسینی گزیر عبدالواحد. تحلیل دانش بومی و ابتکارات محلی سازگار در مدیریت منابع آب (منطقه مورد مطالعه: دشت گِزیر). پژوهش های انسان شناسی ایران (نامه علوم اجتماعی). 1397 [cited 2022May22];8(2 ):99-121. Available from: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=494005

IEEE : کپی

برزگر، م.، قربانی، م.، حسن زاده، ع.، حسینی گزیر، ع.، 1397. تحلیل دانش بومی و ابتکارات محلی سازگار در مدیریت منابع آب (منطقه مورد مطالعه: دشت گِزیر). پژوهش های انسان شناسی ایران (نامه علوم اجتماعی), [online] 8(2 ), pp.99-121. Available: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=494005.