تجلي عدد چهار در نقوش سفالينه هاي پيش از تاريخ در ايران

شفيعي سرارودي مهرنوش; حسن نسب مهسا

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

نگره

اطلاعات شماره:

بهار 1397 , دوره 13 , شماره 45 ; از صفحه 52 تا صفحه 71 .

عنوان مقاله:

تجلي عدد چهار در نقوش سفالينه هاي پيش از تاريخ در ايران

نویسندگان:

شفيعي سرارودي مهرنوش, حسن نسب مهسا*

آدرس:

* دانشکده صنایع دستی، دانشگاه هنر اصفهان

چکیده:

ميان اقوام و فرهنگ ها، برخي اعداد اهميت ويژه اي دارند و به نظر مي رسد که عدد چهار در فرهنگ و هنر ايران به ويژه هنر سفالگري، از اولويتي خاص برخوردار است. سفالگران با منقوش کردن سفالينه ها، از آن ها به عنوان جايگاهي براي بيان افکار، عواطف و تجسم باورهاي خود بهره مي گرفته اند. با بررسي سفالينه هاي پيش از تاريخ در ايران، به نقوشي برمي خوريم که بر پايه ي تقسيمات چهارگانه تصوير شده اند. پژوهش حاضر به اين سؤال اصلي مي پردازد که اين نقوش چه مفاهيمي را براي مردمان آن زمان داشته است؟ و نگاهي پيرامون مفاهيم، نمادها و کاربرد عدد چهار و علت حضور اين عدد در سفالينه هاي پيش از تاريخ در ايران دارد و در تلاش است که تلقي انسان نخستين را از اين عدد در چگونگي پيدايش برخي نقوش ذکر کند. روش اين پژوهش توصيفي-تحليلي بوده و گردآوري اطلاعات آن به شيوه ي اسنادي انجام شده است. از نتايج اين پژوهش برمي آيد که نمود عدد چهار در بستر سفالينه ها، با فکر و انديشه اي پايدار و عميق گره خورده است که با ماهيت سفال _که به دليل نقش عناصر چهارگانه در ساخت آن، بالقوه «چهار» را در ساختارش داراست_ بي ارتباط نيست. هم چنين با توجه به شناخت انسان از چهارگانه هاي موجود در طبيعت و اهميت آن ها در زندگي وي، و نيز به سبب دامنه ي محدود حس عددي انسان و اين که چهار احتمالاً براي بشر نخستين نماد آخرين حد شمارش بوده است، مي توان مفاهيمي چون طلب برکت و حاصلخيزي براي گياهان، باروري و بقاي حيوانات، غلبه ي انسان ها بر نيروهاي شر و جز اين ها را به اين نقوش نسبت داد. همچنين نتايج اين تحقيق حاکي از آن است که اين عدد در قالب ها و شکل هاي متفاوتي نمود يافته است که در 5 گروهِ نقوش خطي، هندسي، گياهي، حيواني و انساني قابل دسته بندي هستند که مي توان با احتياط ادعا کرد که بيش ترين تجلي عدد چهار در سفالينه هاي پيش از تاريخ در ايران در قالب نقوش هندسي و کم ترين نمود آن در نقوش انساني بوده است.

کلید واژه:

سفال(Q2)سفال پيش از تاريخ(Q1)نقوش سفال(Q1)چهار(Q1)مفاهيم اعداد(Q1)

چارک 1 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک اول تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی زیاد است.
چارک 2 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک دوم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع زیاد است.
چارک 3 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک سوم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع کم است.
چارک 4 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک چهارم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی کم است.

موضوعات مرتبط:

الگوی روایی پرسش های چندگزینه ای حکایت های تعلیمی شمال مرکزی ایران عصر برنز عصر مفرغ عصرمفرغ کارگزار گاهنگاری نسبی محوطه مشکین تپه

مقالات نشریه ای مرتبط:

مقالات همایشی مرتبط:

ندارد

طرح های مرتبط:

مقالات بین المللی مرتبط:

No item.

ارتباط خیلی زیاد ارتباط زیاد مرتبط ارتباط کمتر

ارجاعات:

ثبت نشده است

استنادات:

ثبت نشده است

+جهت ارجاع به این مقاله کلیک کنید(Cite).

APA : کپی

شفیعی سرارودی، م.، و حسن نسب، م. (1397). تجلی عدد چهار در نقوش سفالینه های پیش از تاریخ در ایران. نگره, 13(45 ), 52-71. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=473726

Vancouver : کپی

شفیعی سرارودی مهرنوش، حسن نسب مهسا. تجلی عدد چهار در نقوش سفالینه های پیش از تاریخ در ایران. نگره. 1397 [cited 2022May17];13(45 ):52-71. Available from: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=473726

IEEE : کپی

شفیعی سرارودی، م.، حسن نسب، م.، 1397. تجلی عدد چهار در نقوش سفالینه های پیش از تاریخ در ایران. نگره, [online] 13(45 ), pp.52-71. Available: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=473726.