بررسي و تجزيه و تحليل سيستميك عملكرد و روابط اجزا آن براي اصلاح كنجد (.Sesamum indicum L)

منصوري سعداله; سلطاني نجف آبادي مسعود

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

نهال و بذر

اطلاعات شماره:

1383 , دوره 20 , شماره 2 ; از صفحه 149 تا صفحه 165 .

عنوان مقاله:

بررسي و تجزيه و تحليل سيستميك عملكرد و روابط اجزا آن براي اصلاح كنجد (.Sesamum indicum L)

نویسندگان:

منصوري سعداله, سلطاني نجف آبادي مسعود

آدرس:

چکیده:

جايگاه ارزشمند کنجد در دانه هاي روغني لزوم شناسايي روابط عملکرد و اجزا آن را براي تعيين پارامترهاي کليدي و با اهميت چرخه انتخاب جهت بهبود عملکرد اجتناب ناپذير مي نمايد. بدين منظور بررسي حاضر روي 32 ژنوتيپ کنجد تيپ چند شاخه انجام شد. همبستگي مثبت و معني داري بين عملکرد دانه با تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، طول گل آذين اصلي و وزن هزار دانه مشاهده گرديد. همچنين ارتفاع شاخه دهي (فاصله اولين شاخه فرعي از سطح زمين) و ارتفاع اولين کپسول (فاصله اولين کپسول از سطح زمين) همبستگي منفي و معني داري با عملکرد نشان دادند. بر اساس نتايج رگرسيون گام به گام و تجزيه عليت معمولي، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، طول گل آذين اصلي و وزن هزار دانه به ترتيب داراي بيشترين اثر مستقيم بر عملکرد بودند. با استفاده از تجزيه عليت جايگزين يا ترتيبي، اثرات مستقيم طول گل آذين اصلي، تعداد کپسول در بوته و وزن هزار دانه بسيار چشمگير تر از تجزيه عليت معمولي برآورد گرديد. همچنين در روش جايگزين اثر غير مستقيم تعداد شاخه فرعي در بوته و نيز طول گل آذين اصلي از طريق تعداد کپسول در بوته بيشتر از روش تجزيه عليت معمولي برآورد گرديد. نتايج تجزيه عاملي وجود سه عامل را نشان داد که در مجموع حدود 80 درصد تغييرات کل داده ها را توجيه نمودند. عامل اول مقايسه اي بين تعداد کپسول در بوته و طول گل آذين اصلي با ارتفاع اولين کپسول و ارتفاع شاخه دهي را نشان مي داد. عامل دوم اثرات مثبت بر طول کپسول، دانه در کپسول و وزن هزار دانه داشته و عامل سوم اثر گذاري مثبت بر تعداد کپسول در بوته و تعداد شاخه فرعي در بوته داشت. بر اساس نتايج تجزيه عليت و ويژگي عامل ها، انتخاب براي افزايش عملکرد بر اساس افزايش تعداد کپسول در بوته و طول گل آذين اصلي به عنوان کليدي ترين اجزا عملکرد، نتايج مشابهي با انتخاب از طريق کاهش ارتفاع اولين کپسول و تشکيل شاخه فرعي در ارتفاع پايين تر (که در مراحل اوليه ميوه دهي قابل ارزيابي مي باشد) را سبب مي شود. نتايج گزينش بر مبناي تعداد دانه در کپسول و وزن هزار دانه (که بر اساس تجزيه عليت اثر کمتري بر عملکرد دارند) از طريق انتخاب براي طول کپسول بيشتر (بدون نمونه گيري تخريبي) نيز قابل حصول است. سرانجام، بر اساس ماهيت سوم، گزينش بر اساس تعداد شاخه فرعي در بوته مي تواند به عنوان آخرين راه کار سبب افزايش عملکرد شود.

کلید واژه:

كنجد(Q2)عملكرد(Q2)اجزا عملكرد(Q3)تجزيه عليت تبعي(Q4)تجزيه عاملي(Q3)

چارک 1 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک اول تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی زیاد است.
چارک 2 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک دوم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع زیاد است.
چارک 3 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک سوم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع کم است.
چارک 4 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک چهارم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی کم است.

موضوعات مرتبط:

مقالات نشریه ای مرتبط:

مقالات همایشی مرتبط:

طرح های مرتبط:

مقالات بین المللی مرتبط:

ارتباط خیلی زیاد ارتباط زیاد مرتبط ارتباط کمتر

ارجاعات:

اميني اشكبوس، همکاران." تجزيه عامل ها براي صفات مرفولوژيك و فنولوژيك در لوبيا." نهال و بذر 16.2 (1379): 210-218.

استنادات:

+جهت ارجاع به این مقاله کلیک کنید(Cite).

APA : کپی

منصوری، س.، و سلطانی نجف آبادی، م. (1383). بررسی و تجزیه و تحلیل سیستمیک عملکرد و روابط اجزا آن برای اصلاح کنجد (.Sesamum indicum L). نهال و بذر, 20(2), 149-165. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=47148

Vancouver : کپی

منصوری سعداله، سلطانی نجف آبادی مسعود. بررسی و تجزیه و تحلیل سیستمیک عملکرد و روابط اجزا آن برای اصلاح کنجد (.Sesamum indicum L). نهال و بذر. 1383 [cited 2022May22];20(2):149-165. Available from: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=47148

IEEE : کپی

منصوری، س.، سلطانی نجف آبادی، م.، 1383. بررسی و تجزیه و تحلیل سیستمیک عملکرد و روابط اجزا آن برای اصلاح کنجد (.Sesamum indicum L). نهال و بذر, [online] 20(2), pp.149-165. Available: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=47148.