جست وجو در سرچشمه ها و تحليل «بن مايه درخت» در آثار ناصرخسرو

ذبيحي رحمان

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

زبان و ادبيات فارسي (مجله دانشكده ادبيات و علوم انساني دانشگاه خوارزمي)

اطلاعات شماره:

بهار و تابستان 1396 , دوره 25 , شماره 82 ; از صفحه 113 تا صفحه 131 .

عنوان مقاله:

جست وجو در سرچشمه ها و تحليل «بن مايه درخت» در آثار ناصرخسرو

نویسندگان:

ذبيحي رحمان*

آدرس:

* دانشگاه ایلام

چکیده:

در سخن شاعران متفکر بن مايه هايي هست که علاوه بر کثرت تکرار و وسعت کاربرد، با جهان بيني و منظومه دانش هاي گوينده ارتباط دارد. از اين جمله، بن مايه درخت در ديوان و آثار منثور ناصرخسرو است که با دست کم 177بار کاربرد در مرکز مضامين و تصاوير حکيمانه اي قرار گرفته که ريشه آنها به باورهاي ديني و اعتقادات فلسفي و کلامي شاعر بازمي گردد. بن مايه درخت در آثار ناصرخسرو غالبا در دو محور مهم به کار رفته است: نخست، تصوير دنيا در هيات درخت، و انسان به صورت ميوه و ثمر آن؛ و ديگر، تصوير انسان به صورت درخت، و تصوير خصال نيک او در صورت ميوه هاي شيرين و سودمند و تصوير صفات ناپسند او در هيات ميوه هاي تلخ و زيان بار. در پژوهش حاضر، ضمن جست وجو در زمينه ها و سرچشمه هاي اين بن مايه، ابعاد گوناگون آن بررسي و تحليل شده است. نتيجه تحقيق جايگاه ويژه و منحصربه فرد درخت را در ذهن و ضمير شاعر و تاثيرپذيري او را در ايجاد مضامين و تصاوير مربوط به آن از معارف اسلامي و آثار اسماعيليه و اقران آنها نشان مي دهد.

کلید واژه:

ناصرخسرو(Q2)ديوان(Q2)آثار منثور(Q1)بن مايه درخت(Q1)سرچشمه ها(Q1)

چارک 1 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک اول تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی زیاد است.
چارک 2 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک دوم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع زیاد است.
چارک 3 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک سوم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع کم است.
چارک 4 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک چهارم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی کم است.

موضوعات مرتبط:

مقالات نشریه ای مرتبط:

ندارد

مقالات همایشی مرتبط:

ندارد

طرح های مرتبط:

ندارد

مقالات بین المللی مرتبط:

ارتباط خیلی زیاد ارتباط زیاد مرتبط ارتباط کمتر

ارجاعات:

ثبت نشده است

استنادات:

ثبت نشده است

+جهت ارجاع به این مقاله کلیک کنید(Cite).

APA : کپی

ذبیحی، ر. (1396). جست وجو در سرچشمه ها و تحلیل «بن مایه درخت» در آثار ناصرخسرو. زبان و ادبیات فارسی (مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی), 25(82 ), 113-131. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=345768

Vancouver : کپی

ذبیحی رحمان. جست وجو در سرچشمه ها و تحلیل «بن مایه درخت» در آثار ناصرخسرو. زبان و ادبیات فارسی (مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی). 1396 [cited 2022August18];25(82 ):113-131. Available from: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=345768

IEEE : کپی

ذبیحی، ر.، 1396. جست وجو در سرچشمه ها و تحلیل «بن مایه درخت» در آثار ناصرخسرو. زبان و ادبیات فارسی (مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی), [online] 25(82 ), pp.113-131. Available: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=345768.