ارزيابي ريزازديادي گياه دارويي در معرض خطر انقراض پونه ساي بي کرک (.Nepeta nuda L)

هدف: هدف از اين مطالعه بررسي تاثير تيمار هاي مختلفي از تنظيم کننده هاي رشد بر ميزان شاخه زايي، ريشه زايي، توليد کالوس و باززايي گياه دارويي پونه ساي بي کرک در شرايط درون شيشه اي بود.
مواد و روش ها: بذرهاي اين گياه در محيط کشت MS (موراشيگ و اسکوگ) نيم غلظت کشت و سپس گياهچه ها واکشت شدند. پس از آن نمونه ها در سطوح مختلف تنظيم کننده هاي رشد BA و Kinetin، به صورت منفرد يا در ترکيب با IBA کشت شدند. برگ هاي همسان جهت کالوس زايي با تيمارهاي تنظيم کننده هاي رشد BA و NAA در دو محيط (روشن و تاريک) استفاده شدند. همچنين جهت باززايي، کالوس هاي يکسان با تيمارهاي تنظيم کننده هاي رشد BA و NAA به کاربرده شدند.
نتايج: نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد که در بخش پرآوري بيشترين وزن تر (2315.91 ميلي گرم) و تعداد شاخه (15.22 در هر بوته) در هر گياهچه در تيمار 1 ميلي گرم در ليتر BA و 0.25 ميلي گرم در ليتر IBA حاصل شد. همچنين تيمار BA با غلظت 2 ميلي گرم در ليتر موجب توليد طويل ترين شاخه (5.50 سانتي متر) و بيشترين تعداد گره (6.53 در هر گياهچه) گرديد. بيشترين طول، تعداد و درصد ريشه در محيط کشت MS با 1.2 غلظت نمک و IBA 0.5 ميلي گرم در ليتر حاصل شد. در بخش کالوس زايي، بيشترين وزن تر کالوس مربوط به کاربرد 1 ميلي گرم در ليتر BA و 0.5 ميلي گرم در ليتر NAA بود. علاوه بر اين، بيشترين درصد کالوس زايي در محيط تاريک مشاهده شد و بين تيمار هاي هورموني به کاربرده شده تفاوت معني داري ديده نشد. همچنين، بيشترين درصد باززايي از کالوس مربوط به دو تيمار تنظيم کننده رشد 1BA ميلي گرم در ليتر با 0.2 ميلي گرم در ليتر NAA (83.2 درصد) و BA 1 ميلي گرم در ليتر با 0.5 ميلي گرم در ليتر NAA (81.66 درصد)، بدون هيچ تفاوت معني داري بود.
نتيجه گيري: در مجموع مفيدترين ترکيب تنظيم کننده رشد براي ريزازديادي گياه در معرض خطر انقراض پونه ساي بي کرک تيمار 1 ميلي گرم در ليتر BA با 0.5 ميلي گرم در ليتر IBA و NAA بود.