تفسير (Commentary): مرز بين حجم تيروئيد طبيعي و غيرطبيعي كجا است؟

دکتر رضوانيان و همکاران در اين شماره مجله پژوهش در علوم پزشکي مقاله اي را تحت عنوان «اندازه تيروئيد و وضعيت intake يد در زنان آبستن شهر اصفهان» گزارش نموده اند. در اين گزارش نتيجه گيري شده که در زنان آبستن اصفهان کمبود يد وجود ندارد و اندازه تيروئيد در زنان آبستن افزايش نيافته است ولي، با وجود دريافت يد کافي، شيوع متوسطي از گواتر در زنان آبستن و غيرآبستن وجود دارد. تشخيص گواتر بر مبناي معاينه باليني و حجم تيروئيد بيش از 9.2 ميلي ليتر در سونوگرافي بوده است. چرا مرز 9.2 ميلي متر جيوه براي حجم تيروئيد به عنوان گواتر انتخاب شده است؟ آيا زناني که حجم تيروئيد آنها 9 ميلي ليتر بوده و طبيعي تلقي شده اند با زناني که مثلا حجم تيروئيد آنها 9.3 ميلي ليتر بوده و گواتر تشخيص داده شده اند، واقعا متفاوتند؟
طبق تعريف، مرز يک نقطه يا مقدار است که در يک توالي مقادير مرتب به طور اختياري در آن دامنه يا وراي آن دامنه طبيعي تلقي مي شود. براي مثال مرز 85، 90 يا 95 ميلي ليتر جيوه فشار خون دياستولي طبيعي را از پرفشاري خون مشخص مي کند.از آنجا که هدف از غربالگري گواتر شناخت افرادي است که مبتلا هستند يا خطر ابتلاي آنها در آينده زياد است، بايد حتما تعريف عملي در مورد طبيعي در دست داشته باشيم. براي داده هاي پيوسته نظير حجم تيروئيد در سونوگرافي اين پرسش مطرح مي شود که کجا طبيعي تمام مي شود و کجا غيرطبيعي آغاز مي گردد؟ براي مثال، يک تيروئيد بزرگ طبيعي کي براي طبيعي تلقي شدن خيلي بزرگ است؟ البته آزاديم هر مرزي را براي تفکيک انتخاب کنيم. ولي معيارهاي انتخاب مرز ناهنجاري بدين قرار است: اگر توزيع هاي فراواني سنجش هاي افراد طبيعي و غير طبيعي چنان مشخص باشد که از روي يک توزيع فراواني بتوان آنها را به عنوان دو جمعيت مشخص کرد، مشکلي بوجود نخواهد آمد. ولي، توزيع هايي که معمولا پزشکان باليني با آنها سر و کار دارند فواصل مشخص دو قله اي ندارند که نتايج طبيعي را از غيرطبيعي مشخص کند. دلايل چندي براي اين موضوع وجود دارد. براي بسياري از آزمونها، حتي دلايل چندي براي اين موضوع وجود دارد. براي بسياري از آزمونها، حتي دلايل نظري وجود ندارد که باور کنيم جمعيت هاي مجزا (سالم و بيمار) وجود دارد. بيماري تدريجا حاصل مي شود، و در نتيجه با افزايش درجات اختلال انتقال يکنواختي از مقادير کم به زياد بوجود مي آيد....