تحليل تطبيقي تاويلات فلسفي ناصر خسرو از آيات قرآني در زادالمسافرين

ناصر خسرو قبادياني يکي ازشاعران مکتبي ايران است که روش تثبيت آرا و ديدگاه هاي او در همه آثارش مبتني بر تاويل آيات قرآني، مشرب آن هم با مطابق فکري و عقيدتي خاص وي و فرقه مذهبي اسماعيليه است. ناصر خسرو چنانکه رسم متکلمان و انديشمندان زمانه اش بود، تلاش مي کرد تا زيربناي افکار و عقايد خود را در قرآن بجويد و در اين راه، اگر متکلمان ساير فرق اسلامي با تمسک به ظاهر برخي آيات متشابه، عقايد خود را مستدل و قرآني نشان مي دادند، او به تبع انديشه هاي تاويل گرايانه فرقه اسماعيليه، همان کار را بي محاباتر، هم در آيات متشابه و هم در آيات محکم، دنبال مي کرد. يکي از وي‍ژگي هاي منحصر به فرد ناصر خسرو در اين قرآن مداري، توسعي است که او به قابليت بهره گيري از آيات قرآني در موضوعات و زمينه هاي مختلف فکري بخشيده است، از جمله در کتاب زادالمسافرين که مشتمل بر افکار و اعتقادات خاص ديني - فلسفي اوست، گذشته از مسايل شرعي، مباحث مختلف فلسفي از قبيل اقسام جسم، انواع حرکت طبايع، نفس، هيولي، حدوث عالم و غيره با توسل به آيات قرآني مورد بحث قرار مي گيرد. به دنبال چنين رويکرد و استشهادات خاصي است که ناصر خسرو در تشريح ديدگاه هاي فلسفه عقلاني خود، برداشت هاي بديع و بي سابقه اي از آيات قرآني ارايه مي دهد که در نوع خود بي نظير هستند. براين اساس مقاله حاضر قصد دارد با رويکردي تطبيقي، ضمن تحليل آراي فلسفي است. ناصرخسرو درآيات مورد نظر، بداعت فکر فلسفي وکيفيت بهره گيري او را ازآيات قرآن نشان دهد.