حكمت معماري اسلامي، جستجو در ژرف ساخت هاي معنوي معماري اسلامي ايران

تعريف هاي گوناگوني به منظور تبيين معماري اسلامي ارايه شده اند، که اغلب جنبه هاي مادي و ظاهري موضوع را مورد توجه قرار داده اند. پيشنهاد اين مقاله، رويکرد حکمي به معماري اسلامي است. بر اساس چنين نگرشي آنچه ميان مخاطب و پديد آورنده ي اثر هنري، به عنوان واسطه قرار مي گيرد، رسانه اي از آموزه هاي معنوي و ملکات روح انگيز الهي است. معمار سالکي است که با رشد معنوي و کسب فضايل اخلاقي، ابزار توسعه ي فيض الهي را در کالبد جهان مادي ممکن سازد. و با کسب شناخت حقيقي از جهان هستي، به مرتبه فناي في الله رسيده، جريان حکمت الهي را در وجود خويش بازپروري مي نمايد. نگرش حکمي به معماري اسلامي، در اصل، نگرشي درون زاست؛ نگرشي که مي تواند موجبات بازتعريف يک معماري اسلامي پيشرو را فراهم آورد. آينده معماري اسلامي تنها در سايه چنين رويکردي قابليت تعريف مي يابد، نگرشي که تبلور عيني آن را مي توان در شيوه اصفهاني، به خوبي مشاهده نمود.