دانش بومي مردم ترکمن درباره قارچ دنبلان صحرايي

دانش بومي حاصل قرن ها تجربه زندگي بشر در اين کره خاکي است که از اجداد خود به ارث برده است و يا در دوره زندگي خود به صورت تجربي به دست آورده يا بر آن افزوده و مخصوص هر زيست بوم است. قارچ هاي دنبلان صحرايي گروهي از قارچ هاي خوراکي مي باشند که به شکل غده اي در زير سطح خاک در نواحي گوناگون ايران و دنيا رويش دارند. اين قارچ ها از گذشته هاي خيلي دور به عنوان يکي از مطبوع ترين قارچ هاي خوراکي توجه انسان ها را به خود جلب کرده اند. در سال هاي اخير در کشورهاي گوناگون قارچ هاي دنبلان علاقه مندان زيادي در زمينه گوناگون دانش نوين و پرورش آن ها کسب کرده است. در ايران نيز چند سال اخير مطالعاتي در زمينه شناسايي گونه هاي گوناگون به عمل آمده است، اما فعاليت خاصي در حوزه پرورش اين دسته از قارچ ها وجود ندارد. دانش بومي بستري براي دانش نوين است، در واقع دانش بومي سرشار از ايده ها و مسائل ريز براي جستجو و کنکاش است، اما به دليل نبود ابزار کافي، فقط در سطح مشاهده با چشم غير مسلح پيشرفت مي کند. در صورتي که در زمينه قارچ خوراکي دنبلان صحرايي دانش بومي به آن حد پيشرفت کرده است که گونه هاي گوناگون قارچ دنبلان و اختصاصيت ميزباني را دقيقا تفکيک مي کند. بر اساس دانش بومي، مردم توانايي تعيين دقيق موقعيت و زمان رويش قارچ دنبلان را کسب کرده اند. در صورتي که مطالعات نوين با طي وقت و هزينه هاي زياد به موارد جزيي آن پي برده است. دانش بومي به خوبي ارتباط تکاملي ميان قارچ دنبلان صحرايي و ميزبان گياهي را پي برده اند، که اکنون پس از يک قرن تحقيق روي گونه هاي گوناگون از قارچ ها و همزيستي هاي موجود با استفاده از روش هاي مولکولي به مسائل خاص ميزباني و تکاملي پي برده اند.