بررسي مباني، آثار و شرايط انواع عفو با نگاهي به قانون مجازات جديد

موضوع عفو يکي از مباحث مهم در قانون مجازات اسلامي به شمار مي آيد که مهمترين هدف محقق در اين مقاله شناخت مباني، آثار و شرايط عفو و روشن نمودن ابعاد حقوقي آن با بهره گيري از منابع اسلامي و ديدگاه هاي حقوقدانان است که پيامد آن، بازگرداندن ثبات، آرامش و امنيت به جامعه و اصلاح مجرم مي باشد. عفو به دو نوع عفو عمومي و خصوصي تقسيم شده است. عفو عمومي به موجب قانون اعطا مي شود و از موجبات لغو تعقيب است و عفو خصوصي که فقط ناظر به مجازات و از موجبات لغو آن است، در جمهوري اسلامي ايران با پيشنهاد رئيس قوه قضائيه و تاييد مقام رهبري صورت مي گيرد که با توجه به ماده 96 ق.م.ا. عفو محکومان پس از پيشنهاد رئيس قوه قضائيه با مقام رهبري است. طبق ماده 97ق.م.ا عفو عمومي تعقيب و دادرسي را موقوف مي کند، اجراي مجازات موقوف و آثار محکوميت نيز زائل مي شود. با توجه به ماده 98 ق.م.ا، عفو خصوصي همه آثار محکوميت را منتفي مي کند؛ ليکن تاثيري در پرداخت ديه و جبران خسارت زيان ديده ندارد. در نتيجه عفو عمومي در هر مرحله اي از دادرسي هاي کيفري قابل اعمال است در مرحله کشف، تحقيقات مقدماتي، تعقيب، دادرسي و اجراي حکم، درحالي که عفو خصوصي مختص مرحله بعد از صدور حکم قطعي است و پيش از آن قابل اعمال نيست.