مقايسه «شرور» در شاهنامه و مثنوي

محرمي رامين; پورالخاص شكراله; شريفي شهلا

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

پژوهش نامه ادبيات تعليمي (پژوهشنامه زبان و ادبيات فارسي)

اطلاعات شماره:

پاييز 1395 , دوره 8 , شماره 31 ; از صفحه 81 تا صفحه 108 .

عنوان مقاله:

مقايسه «شرور» در شاهنامه و مثنوي

نویسندگان:

محرمي رامين, پورالخاص شكراله, شريفي شهلا

آدرس:

چکیده:

نسبت دادن خلق شرور به خداي سبحان، به توحيد ذاتي و صفاتي که خدا را مبرا از صدور هر آلودگي مي داند، لطمه مي زند و جدا کردن خالق خير و شر، به معني اعتقاد به دو آفريننده و فاصله گرفتن از توحيد افعالي است. چنان که از قرائن برمي آيد؛ فردوسي و مولانا براي حل اين معما از دو زاويه به شرور نگاه مي کنند: زاويه نخست کلي نگر است و نسبت شر را با خدا بر اساس رابطه خالق و مخلوق بررسي مي کند. از اين زاويه به اعتقاد فردوسي هر موجودي بنا بر حکمتي آفريده شده و صدور شر از خير مطلق، عقلا محال است. مولوي براي اثبات اين حقيقت، به قدرت و لطف الهي استناد مي کند و خدايي را که قادر بر خلق شر نباشد؛ ناقص مي داند. به عقيده وي خدا به دليل لطف، جهان را خلق و شر را معدوم کرده است. از زاويه دوم نسبت موجودات با يکديگر سنجيده مي شود و نوع نگاه و شناخت انسان، خير و شر آفريده ها را مشخص مي کند؛ به عبارت ديگر خير و شر امري نسبي است و در کل جهان شري وجود حقيقي ندارد. اين نگاه محصول انديشه اي است که براي «وجود» اصالت قائل مي شود و تصور جهاني برتر از جهان موجود را محال مي داند. هدف تحقيق حاضر، ذکر مصداق هايي از شاهنامه و مثنوي است که ثابت مي کند، فردوسي و مولانا از اصل توحيد براي تفسير وجود شر نسبي عدول نکرده اند. فردوسي با نگرش حکيمانه وجود شر ذاتي را عقلا محال مي داند و مولانا با ديدگاه عارفانه و استناد به قدرت و لطف الهي همين حقيقت را بازگو مي کند.

کلید واژه:

توحيد(Q2)انسان(Q2)خير(Q2)شر(Q2)موجودات(Q1)

چارک 1 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک اول تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی زیاد است.
چارک 2 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک دوم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع زیاد است.
چارک 3 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک سوم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع کم است.
چارک 4 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک چهارم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی کم است.

موضوعات مرتبط:

مقالات نشریه ای مرتبط:

مقالات همایشی مرتبط:

ندارد

طرح های مرتبط:

مقالات بین المللی مرتبط:

ارتباط خیلی زیاد ارتباط زیاد مرتبط ارتباط کمتر

ارجاعات:

استنادات:

ثبت نشده است

+جهت ارجاع به این مقاله کلیک کنید(Cite).

APA : کپی

محرمی، ر.، و پورالخاص، ش.، و شریفی، ش. (1395). مقایسه «شرور» در شاهنامه و مثنوی. پژوهش نامه ادبیات تعلیمی (پژوهشنامه زبان و ادبیات فارسی), 8(31), 81-108. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=279200

Vancouver : کپی

محرمی رامین، پورالخاص شکراله، شریفی شهلا. مقایسه «شرور» در شاهنامه و مثنوی. پژوهش نامه ادبیات تعلیمی (پژوهشنامه زبان و ادبیات فارسی). 1395 [cited 2022May28];8(31):81-108. Available from: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=279200

IEEE : کپی

محرمی، ر.، پورالخاص، ش.، شریفی، ش.، 1395. مقایسه «شرور» در شاهنامه و مثنوی. پژوهش نامه ادبیات تعلیمی (پژوهشنامه زبان و ادبیات فارسی), [online] 8(31), pp.81-108. Available: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=279200.