استفاده از شاخص سيستم هاي ديناميک غيرخطي براي طبقه بندي هيدرولوژيکي حوزه هاي آبخيز

يکي از چالش هاي پيش روي هيدرولوژيست ها يافتن يک روش مناسب براي طبقه بندي هيدرولوژيکي حوزه هاي آبخيز است. يک روش طبقه بندي مناسب مي تواند در بسياري از شاخه هاي علم هيدرولوژي مانند مدل سازي موثر واقع گردد. با توجه به پيچيدگي و غيرخطي بودن فرآيندهاي هيدرولوژيکي، استفاده از نظريه آشوب که قادر به شناسايي رفتار سيستم هاي پيچيده مي باشد، در طبقه بندي حوزه هاي آبخيز از سوي برخي محققين مطرح شده است. در اين تحقيق امکان استفاده از اين مفهوم در طبقه بندي 60 حوزه آبخيز کشور ايران (با استفاده از داده هاي روزانه رواناب) مورد بررسي قرار گرفته و از بعد محاط سيستم هاي ديناميکي شاخصي براي طبقه بندي حوزه هاي آبخيز استفاده شده است. با توجه به نتايج به دست آمده، مي توان براساس معيار بعد محاط، ايستگاه ها را به گروه هايي با بعد زياد (احتمالاتي)، بعد ماز سوي (قطعي- احتمالاتي) و بعد کم (قطعي) طبقه بندي نمود. نتايج حاکي از آن است که هر چند نوعي شباهت و هموژني در برخي نواحي و اقليم ها قابل مشاهده است، اما با توجه به محدوده مکاني يک حوزه آبخيز نمي توان نسبت به تعلق آن حوزه به يک گروه خاص اظهار نظر کرد و بعد محاط مي تواند معياري براي طبقه بندي حوزه هاي آبخيز مورد استفاده قرار گيرد.