بررسي اثر هيپوگليسميك عصاره هيدروالكلي برگ گزنه (Urtica dioica) در موش هاي صحرائي سالم و ديابتيك

زمينه و هدف: گزنه در طب سنتي ايران در درمان ديابت کاربرد داشته است. در اين مطالعه اثر کاهندگي قند خون عصاره برگ گزنه در موش هاي صحرايي مورد بررسي قرار گرفت.
روش ها: موشهاي صحرايي ويستار به دو دسته سالم و ديابتيک (با تزريق داخل صفاقي استرپتوزوتوسين) تقسيم و حيوانات هر دسته در دو گروه 5 تايي عصاره هيدروالکلي برگ گزنه را به صورت خوراکي و يا تزريق داخل صفاقي دريافت کردند. قند خون حيوانات توسط گلوکومتر اندازه گيري شد.
يافته ها: تزريق داخل صفاقي و تجويز خوراکي عصاره هيدروالکلي گزنه اثرات هيپوگليسيميک بسيار خوبي را در حيوانات ديابتيک ايجاد نمود. برعکس در حيوانات سالم اين گياه نه تنها تاثيري بر روي قند خون ندارد بلکه در بعضي مقادير بالا به صورت تزريقي در ساعات اوليه پس از تجويز باعث افزايش نسبي قند خون گرديد. عصاره هيدروالکلي گزنه به صورت خوراکي با دوزهاي 500 و 1000 ميليگرم بر کيلوگرم 24 ساعت بعد از القا ديابت به ترتيب موجب کاهش 20.8 و 23.7 درصدي در سطح گلوکز خون گرديد. تزريق داخل صفاقي عصاره هيدروالکلي گزنه با دوزهاي 25 و 50 ميلي گرم بر کيلوگرم 24 ساعت پس از القا هيپرگليسمي توسط استرپتوزوتوسين به ترتيب باعث کاهش قند خون به ميزان 33 و 44 درصد مقدار کنترل شد. اين اثر کاهندگي تا 48 ساعت ادامه داشت.
نتيجه گيري: نتايج اين مطالعه نشان مي دهد که گزنه اثرات هيپوگليسمي قابل ملاحظه اي را در موش هاي صحرايي ديابتيک با استرپتوزوتوسين، ايجاد مي کند.