تبيين و تحليل اثرات شوک هاي نفتي بر رفتار مخارج دولت در اقتصاد ايران

شوک هاي نفتي، در سال هاي اخير، هزينه زيادي براي دولت در اقتصاد ايران در برداشته است. اين مطالعه با هدف اختصاص درآمدهاي نفت در دسته بندي هاي مخارج مختلف (نظامي، تامين اجتماعي، آموزش و پرورش، فرهنگ و هنر، بهداشت و درمان)، در اقتصاد ايران مورد بررسي قرار گرفته است. فشارهاي بين المللي اخير از طريق تحريم هاي مختلف اقتصادي با توجه به برنامه هسته اي ايران به منظور محدود کردن امکانات سرمايه گذاري در صنعت انرژي ايران و محدود کردن صادرات نفت ايران، ايجاد شده است. سوال اصلي اين است که تا چه حد شوک درآمدهاي نفتي، بر دسته بندي هاي مخارج مختلف دولت ايران را تحت تاثير قرار داده است و آيا شوک ها تحت تاثير مخارج نظامي دولت ايران هستند و يا اينکه آن ها تحت تاثير امور اجتماعي دولت، بهداشت و درمان، آموزش و پرورش، فرهنگ و هنر، تامين اجتماعي هستند. براي پاسخ به اين سوال مهم، از مدل اقتصادسنجي VAR و داده هاي سال هاي 1390-1344 استفاده شده است. نتايج نشان مي دهدکه مخارج نظامي و تامين اجتماعي دولت پاسخ مثبت و آماري مهمي به شوک درآمدهاي نفتي دارند. ديگر مخارج اجتماعي دولت ايران پاسخ قابل توجهي به شوک هاي نفتي نشان نمي دهند. همچنين حساسيت بالاي مخارج نظامي ايران را، به شوک هاي منفي غيرمنتظره نشان مي دهد. پيامدهاي نتايج اين سياست،مستقيم هستند. تحريم ها باهدف محدود کردن ظرفيت صادرات نفتي دولت ايران و در نتيجه درآمد حاصل از صادرات نفت مي تواند بر مخارج نظامي ايران اثر داشته باشد و بر مخارج آموزش و پرورش، بهداشت و درمان و فرهنگ تاثير نداشته باشد.