بررسي جوانه زني و شکستن خواب بذر برخي گونه هاي جنس آويشن (Thymus) موجود در ايران

آويشن (Thymus) يکي از مهم ترين جنس هاي تيره نعناعيان (Lamiaceae) مي باشد. اين جنس داراي 350 گونه معطر دايمي علفي يا بوته اي است که به سبب کاربرد و مصارف متعدد در صنايع غذايي، بهداشتي، آرايشي و به ويژه دارويي مورد توجه قرار گرفته اند. در بررسي حاضر مشکل جوانه زني بذر نمونه هايي از جنس آويشن موجود در بانک ژن منابع طبيعي که در عرصه قادر به سبز شدن و استقرار نبودند و همچنين نمونه بذرهاي جمع آوري شده از طرح ملي ذخاير ژنتيکي گياهان دارويي، با روش هاي پيشنهادي ISTA مورد آزمون قوه ناميه و شکستن خواب قرار گرفتند. نتايج نشان داد که عدم جوانه زني نمونه بذرهاي نگهداري شده در بانک ژن و مشکل استقرار در عرصه به سبب طول دوره نگهداري (زوال بذر) و عدم رعايت زمان مناسب جمع آوري بذر (از نظر رسيدگي) مي باشد. اگرچه در آزمون تترازوليوم درصد به نسبت بالايي از بذرها قوه ناميه خود را حفظ کرده بودند ولي تفاوت چشمگيري بين نتايج آزمون تترازوليوم و آزمون جوانه زني وجود داشت. براساس نتايج مشخص شد که مدت زمان مناسب سرمادهي جهت برطرف کردن خواب بذر اين جنس يک ماه است و با افزايش زمان سرمادهي اختلاف معني داري بين تيمارها از نظر جوانه زني مشاهده نشد. در مورد نمونه بذرهاي مورد بررسي مشخص شد که نگهداري طولاني مدت بذر (بيش از 7 سال) موجب زوال بذر و افت قوه ناميه آن ها شده است که مي تواند متاثر از عوامل دخيل در جمع آوري بذر به ويژه زمان رسيدگي باشد. بر اساس نتايج حاصله رفتار انباري بذر جنس آويشن ارتودکس است.