کلاسه بندي اثر آلودگي بيولوژيکي شانه دار (Mnemiopsis leidyi) در زيستگاه سواحل جنوبي درياي خزر طي سال هاي 1375 تا 1389

در سال هاي اخير اکوسيستم درياي خزر تحت تاثير گروه هاي مختلف گونه هاي مهاجم به خصوص شانه دار قرار گرفته است. بنابراين، در اين مطالعه ارزيابي آثار شانه دار مهاجم در زيستگاه با بررسي تغييرات زماني و مکاني پارامترهاي فيزيکي - شيميايي در درياي خزر انجام شد. دگرگوني و تغييرات زيستگاه ها داراي گستره بدون اثر (H0) تا آثار شديد (H4) در محيط موجودات کفزي و پلاژيک است. تغيير زيستگاه از شواهد فرايند تهاجم است، اما ديرتر اتفاق مي افتد. در اين تحقيق از داده ها و اطلاعات موجود طي سال هاي 1375 تا 1389 در خصوص شاخص هاي فيزيکوشيميايي (در اينجا به منزله ويژگي زيستگاهي بيان مي شود) استفاده شده است. اين سال ها به دو گروه زماني قبل از معرفي شانه دار (1375- 1379) و بعد از ورود شانه دار (1380- 1389) به درياي خزر مربوط مي شوند که به سه دوره اول (1375- 1379)، دوم (1380- 1385) و سوم (1387- 1389) به منزله دوره هاي ارزيابي تقسيم شده است. اطلاعات پروژه هاي انجام شده به وسيله پژوهشکده اکولوژي درياي خزر در اکوسيستم درياي خزر و مقالات استخراج شده به منزله داده هاي اوليه در تحقيق حاضر استفاده شده است. نتايج اين مطالعه نشان داد که حتي در زمان حضور و شکوفايي شانه دار در سال 1381 اثر در زيستگاه (ساختار فيزيکوشيميايي آب و رسوبات) در کلاس H0 قرار گرفت، زيرا آثار در زيستگاه و اکوسيستم از شواهد فرايند تهاجم در مرحله بعدي اند که ديرتر اتفاق مي افتند. آثار شانه دار در زيستگاه به مرور زمان بيشتر مي شوند و به مراحل H2 و H3 و در نهايت در سال 1385 به رتبه H4 مي رسند، چنانکه در اين دوره زيستگاه ماهيان پلاژيک از جمله کيلکاي آنچوي و چشم درشت به شدت تخريب شده بود. در مرحله سازگاري (1387- 1389) با توجه به اينکه تراکم شانه دار روند کاهشي داشته اثر در زيستگاه از H3 تا H2 تغيير کرده است.