سنگ نگاري و سنگ شناسي توده پورفيري کانسار مس سونگون و دايک هاي پس از کاني سازي، با نگرشي بر اسکارن همراه (شمال ورزقان آذربايجان شرقي)

معدن مس سونگون در استان آذربايجان شرقي و در شمال شهر ورزقان واقع شده است. قديمي ترين سنگ هاي منطقه آهک هاي کرتاسه است. پس از جايگيري توده نفوذي پورفيري، چهار گروه دايک با ترکيب متفاوت در آن نفوذ کرده اند. ترکيب توده نفوذي کوارتز مونزويت است. چهار پهنه دگرساني پتاسيک، فيليک، پروپليتيک و آرژيليک در سونگون مشاهده مي شود. بافت غالب توده نفوذي، پورفيري با خميره ريز بلور و بافت هاي ميکروليتي و ميکروليتي پورفيريک در دايک ها بافت غالب است. توده نفوذي سونگون تحت تاثير تفريق، تبلور بخشي، هضم و آلايش متحول شده است. توده پورفيري سونگون و دايک هاي همراه متاآلومينوس و از لحاظ سرشت ماگمايي کالک آلکالن با پتاسيم بالا و شوشونيتي است. از نظر محيط زمين ساختي، نمونه هاي سونگون در موقعيت هاي همزمان با برخورد، پس از برخورد و کمربندهاي آتشفشاني پهنه فرورانش قرار مي گيرد. به علت همبري توده سونگون پورفيري با واحدهاي آهکي و مارني کرتاسه فوقاني، در شمال و شرق، اسکارن آهن-مس به وجود آمده است. اسکارن هاي اين منطقه به دو دسته اندواسکارن (ENS) و اگزواسکارن (EXS) تقسيم مي شود. اگزواسکارن در سونگون بر اساس مشاهدات صحرايي و کاني هاي موجود به سه پهنه پيروکسن اسکارن، گارنت اسکارن و اپيدوت اسکارن تقسيم مي شود.