شکل گيري هويت قومي و ملي و عوامل اجتماعي موثر بر آن در نزد ساکنان کرج

انسان امروزين تحت تاثير تحولات و دگرگوني هاي فرهنگي اجتماعي درون و برون جامعه ايي، هويت هاي متعدد را کسب نموده است و برخلاف گذشته به موجودي چندساحتي با ابعاد و جنبه هاي قومي،فرهنگي،ملي،مذهبي و... تبديل شده است. فرد زماني خويشتن را در قوم و گروه قومي اش جستجو مي کند و زماني ديگر ملت و مليت برايش حائز اهميت مي شود. گاه نيز اين دو را با هم و در کنار هم مي بيند و بدان ها احساس تعلق و تعهد مي نمايد. مقاله حاضر با استفاده از تئوري هاي روانشناسي اجتماعي، جامعه شناسي و مردم شناسي با بررسي ديدگاه هاي نظري و منابع تجربي در خصوص هويت قومي وملي، چارچوب و الگوي نظري را طراحي و بر اساس آن فرضياتي را مطرح نموده است. روش تحقيق به صورت تلفيقي بوده که مشتمل بر دو بخش پيمايشي و تاريخي است. جمعيت آماري شامل 404 نفر افراد بالاي 15 سال متعلق به 6 گروه قومي عمده ساکن کرج است. نتايج پژوهش بيانگر وجود تشابهات و قرابت بين هويت قومي و ملي است. نتايج هم چنين بيانگر اين است که بعد هويت ملي در افراد قوي تر از هويت قومي است اما اين مساله دال بر ضعف هويت قومي در نزد گروه هاي قومي نيست. يافته ها نشان مي دهد که متغيرهاي سن، گستره روابط، ميزان استفاده از رسانه و سرمايه فرهنگي اثر مستقيم و فزاينده اي بر شکل گيري هويت قومي و ملي دارند و از سوي ديگر افزايش احساس محروميت نسبي در افراد تاثير منفي برشکل گيري اين هويت ها دارد. در مجموع 5 متغير فوق حدود 25 درصد از تغييرات شکل گيري هويت قومي و ملي در نزد افراد را تبيين مي نمايند.