دوره نوسنگي در غرب چهارمحال و بختياري؛ محوطه هاي نويافته بخش ميان کوه، شهرستان اردل

تا پيش از سال 1387 تنها يک محوطه مربوط به دوره نوسنگي در بخش هاي غربي استان چهارمحال و بختياري شناسايي شده بود، بنابراين آگاهي ما از چگونگي يکجانشيني و توسعه معيشت کوچ نشيني در اين منطقه بسيار اندک بود. طي سال هاي 1387 تا 1390 طي سه فصل بخش ميان کوه در جنوب غرب شهرستان اردل که از کوهستاني ترين بخش هاي استان چهارمحال و بختياري است، براي نخستين بار بررسي باستان شناختي شد که نتايج قابل توجهي در برداشت؛ از جمله مي توان به شناسايي 600 محوطه مربوط به دوره پارينه سنگي مياني تا دوره قاجاريه اشاره کرد که از اين تعداد شمار 9 محوطه مربوط به دوره نوسنگي است. بيشتر محوطه هاي شناسايي شده نوسنگي در دره هاي سرخون و هلوسعد واقع شده اند.
همان گونه که با توجه به وضعيت طبيعي منطقه قابل پيش بيني بود، بيشتر محوطه هاي شناسايي شده در تمامي دوره ها از نوع پراکندگي سفال بدون ارتفاع محسوس هستند. اين محوطه ها بر اساس ريخت شناسي و مشاهدات امروزي درباره کوچ - نشينان منطقه، و نيز شمار اندک يافته هاي سطحي آن ها از نوع کوچ نشيني هستند.
بيشتر محوطه هاي شناسايي شده دوره نوسنگي در دره هاي کوچک و بزرگ و دامنه ارتفاعات قرار گرفته اند و تمامي ويژگي هاي ريخت شناختي استقرارهاي کوچ نشيني امروزي را دارند و تنها در چند محوطه شواهدي از تداوم استقرارها ديده مي شود. با بررسي محوطه هاي نوسنگي مشخص مي شود که تمامي آن ها دوره استقراري کوتاهي داشته اند، به اين معنا که پس از اين دوره يا متروک شده اند يا تنها براي مدت کوتاه ديگري مسکوني بوده اند.
سفال نوسنگي اين منطقه با اندک شباهت به سفال موشکي و جري در فارس و سفال نوسنگي خوزستان بيشترين همخواني را با سفال قلعه رستم نشان مي دهد که احتمالا منشا محلي دارد. در بين فرهنگ هاي نوسنگي قديم جنوب غرب، سفال هاي قلعه رستم I و II بيشترين شباهت را با محوطه هاي نوسنگي قديم ميان کوه دارند.