عنوان فارسي: تبيين ارتباط قضا عيني الهي با اختيار انسان در حکمت متعاليه (عنوان عربي: تبيين العلاقة بين القضاء الالهي العيني و اختيار الانسان، في الحكمة المتعالية)

خواجه گير عليرضا

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

انديشه نوين ديني

اطلاعات شماره:

پاييز 1392 , دوره 9 , شماره 34 ; از صفحه 149 تا صفحه 162 .

عنوان مقاله:

عنوان فارسي: تبيين ارتباط قضا عيني الهي با اختيار انسان در حکمت متعاليه (عنوان عربي: تبيين العلاقة بين القضاء الالهي العيني و اختيار الانسان، في الحكمة المتعالية)

نویسندگان:

خواجه گير عليرضا*

آدرس:

* دانشگاه شهرکرد

چکیده:

چکيده فارسي:مساله اراده و اختيار انسان و ارتباط آن با مساله قضا الهي و مراتب آن در ساختار فکري حکمت متعاليه از برجستگي خاصي برخودار است. قضا الهي مبين انتساب همه عالم هستي در دو مرتبه علمي و عيني به حق تعالي است. چنانچه قضا الهي را از نظر تطبيقي با عوالم کلي وجود، همان مرتبه صور عقلي محسوب مي کنيم که وراي صور طبيعي و نفساني است، اين صور به عنوان مرتبه اي از مراتب علم الهي بوده و قضا علمي ناميده مي شود، که در مرحله بالاتر به علم ذاتي الهي منتهي مي شود؛ و اگر نظام علي و معلولي عالم هستي و انتساب اين عالم به علت تامه و هستي بخش خود را موردنظر قرار دهيم. قضا عيني ناميده مي شود. بنابراين، مساله اختيار انسان نيز در دو سطح مذکور قابل طرح است. سوال اصلي اين پژوهش اين است که چگونه مي توان بين اراده و اختيار انسان و ضرورت هستي که همان قضا عيني است، ارتباطي دوجانبه برقرار کرد، به طوري که پذيرش يکي باعث رد ديگري نشود. پاسخ اين مساله در حکمت متعاليه در دو سطح حکمي - فلسفي و توحيدي - عرفاني مطرح شده است. اين مقاله درصدد تبيين و تشريح آن با روش توصيفي و تحليلي مي باشد. چکيده عربي:إن قضية إرادة الانسان و اختياره، و علاقة هذه القضية بالقضاء و القدر الإلهي و مراتب ذلك، تحظي بأهمية خاصة في البناء الفكري للحكمة المتعالية. فالقضاء الإلهي يبين رجوع كل عالم الوجود بمرتبتيه العلمية و العينية إلي الله عزوجل. كما ان القضاء الإلهي من حيث التطابق مع العوالم الكلية للوجود نعتبره مرتبة تلك الصور العقلية التي تقع وراء الصور الطبيعية و النفسية. و هذه الصور باعتبارها مرتبة من مراتب العلم الإلهي و تسمي بالقضاء العلمي، و هي في مرحلة أعلي تنتهي إلي العلم الإلهي الذاتي. و إذا نظرنا إلي نظام العلة و المعلول في عالم الوجود و رجوع هذا العالم إلي العلة التامة و الموجدة، فهذا هو ما يسمي بالقضاء العيني. و علي هذا الاساس فان قضية اختيار الإنسان يمكن ان تطرح علي المستويين المذكورين أيضا. ان السؤال الاساسي الذي يثيره هذا البحث هو كيف يمكن وضع علاقة ثنائية و متبادلة بين ارادة الانسان و اختياره، و بين ضرورة الوجود التي هي القضاء العيني، بحيث لا يؤدي قبول احدهما إلي رفض الآخر و قد طرح جواب هذه المسألة في الحكمة المتعالية، علي الصعيد الحكمي - الفلسفي و علي الصعيد التوحيدي - العرفاني. يرمي هذا البحث إلي شرح و تبيين ذلك باسلوب وصفي و تحليلي.

کلید واژه:

كليدواژه فارسي: قضا(Q2)قدر(Q2)عليت(Q2)علم الهي(Q2)نظام هستي(Q2)اختيار(Q2)حکمت متعاليه (كليدواژه عربي: قضاء عيني(Q2)عليت(Q2)علم الهي(Q2)نظام هستي(Q2)جبر و اختيار(Q2)حکمت متعاليه)(Q2)

چارک 1 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک اول تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی زیاد است.
چارک 2 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک دوم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع زیاد است.
چارک 3 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک سوم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع کم است.
چارک 4 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک چهارم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی کم است.

موضوعات مرتبط:

مقالات نشریه ای مرتبط:

مقالات همایشی مرتبط:

ندارد

طرح های مرتبط:

مقالات بین المللی مرتبط:

ارتباط خیلی زیاد ارتباط زیاد مرتبط ارتباط کمتر

ارجاعات:

ثبت نشده است

استنادات:

ثبت نشده است

+جهت ارجاع به این مقاله کلیک کنید(Cite).

APA : کپی

خواجه گیر، ع. (1392). عنوان فارسی: تبیین ارتباط قضا عینی الهی با اختیار انسان در حکمت متعالیه (عنوان عربی: تبیین العلاقة بین القضاء الالهی العینی و اختیار الانسان, فی الحکمة المتعالیة). اندیشه نوین دینی, 9(34), 149-162. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=211753

Vancouver : کپی

خواجه گیر علیرضا. عنوان فارسی: تبیین ارتباط قضا عینی الهی با اختیار انسان در حکمت متعالیه (عنوان عربی: تبیین العلاقة بین القضاء الالهی العینی و اختیار الانسان, فی الحکمة المتعالیة). اندیشه نوین دینی. 1392 [cited 2022May21];9(34):149-162. Available from: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=211753

IEEE : کپی

خواجه گیر، ع.، 1392. عنوان فارسی: تبیین ارتباط قضا عینی الهی با اختیار انسان در حکمت متعالیه (عنوان عربی: تبیین العلاقة بین القضاء الالهی العینی و اختیار الانسان, فی الحکمة المتعالیة). اندیشه نوین دینی, [online] 9(34), pp.149-162. Available: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=211753.