شناسايي عوامل موثر در بروز بحران بانکي در اقتصاد ايران

ساختار نظام بانکي در اقتصاد ايران طي سه دهه اخير داراي نوسانات زيادي بوده است. شبکه بانکي در قبل از انقلاب، داراي ساختار مديريتي دولتي و خصوصي بود و پس از انقلاب، تمام بانک هاي کشور ملي شدند و در مالکيت دولت درآمدند، در سال هاي اخير دوباره مديريت بانک هاي کشور به صورت دولتي و خصوصي درآمده است. اگرچه بحران هاي بانکي مانند هجوم بانکي هرگز در ايران مشاهده نشده است، اما شاخص فشار بازار پول نشان مي دهد، نظام بانکي ايران در زمان هاي مختلف بحران را تجربه کرده است.
در اين مقاله، با استناد به زمان هاي شناسايي شده به عنوان بحران بانکي در مطالعه مشيري و نادعلي (1389)، عوامل موثر در احتمال وقوع بحران بانکي در اقتصاد ايران طي دوره 1387-1352 بررسي شده است. براي اين منظور، از دو مدل لاجيت و مدل با احتمالات وقوع بحران به عنوان متغير وابسته و از روش هاي حداکثر درست نمايي و حداقل مربعات وزني استفاده شده است. نتايج برآورد مدل هاي تحقيق نشان مي دهد، متغيرهاي تورم و مجذور آن، نرخ سود حقيقي و نسبت اعتبارات اعطايي بانک ها به بخش خصوصي نسبت به GDP، با احتمال وقوع بحران بانکي در ايران رابطه معناداري دارند. همچنين نتايج مطالعه نشان مي دهد، ارتباط بين نرخ تورم و بحران بانکي در ايران به شکل U است. نرخ ارز نيز اثر معناداري بر احتمال ايجاد بحران بانکي در ايران، (به دليل عدم ارتباط آنها با بازارهاي مالي و موسسه هاي مالي بين المللي)، ندارد.