ديدگاه حكيم سنايي (حديقه) و مولانا (مثنوي) در باب شرور

مشيدي جليل

مشخصات مقاله

عنوان نشریه:

پژوهش هاي ادب عرفاني (گوهر گويا)

اطلاعات شماره:

تابستان 1391 , دوره 6 , شماره 2 (پياپي 22) ; از صفحه 163 تا صفحه 194 .

عنوان مقاله:

ديدگاه حكيم سنايي (حديقه) و مولانا (مثنوي) در باب شرور

نویسندگان:

مشيدي جليل*

آدرس:

* دانشگاه اراک

چکیده:

در اين نوشتار، ضمن بررسي ديدگاه معتزله و اشاعره و اماميه و بعضي فلاسفه درباره شرور، انديشه هاي مولانا و سنايي كاويده و نموده مي شود كه آنان با توجه به ذهنيت نسبيت گراي خود به اين موضوع پرداخته اصل «همبستگي و انداموارگي» و «كليت نظام جهان» و «اجتماع اضداد» را در سمت و سوي «سودمندي ناملايمات و حكمت الهي» در وجود آن ها مطرح و سرانجام، ضمن موجه دانستن نزاع هاي كلامي و فلسفي، راه حل نهايي مشكلات و از جمله معضلات كلامي و فلسفي مانند شرور را «عشق» مي دانند. چون عاشق، همه چيز معشوق را نيكو مي داند و در وجود او استحاله مي يابد، ديگر دوگانگي وجود ندارد كه بخواهد از نظام خلقت ايراد بگيرد؛ چه گياه بدبيني در خاك دوگانگي مي رويد و اين جاست كه راه عارفان از اهل كلام و فلسفه تمايز مي يابد. اما تفاوت سنايي و مولوي يكي در شيوه بيان مطلب و ديگر قاعده «عوض» براي تسكين دردها و رنج ها در بيان مولاناست كه سنايي چيزي در اين باب نياورده است. علاوه اين كه هر دو معتقدند، اگر تلاشي در خور، انجام پذيرد، اغلب رنج ها و مشكلات راه مقابله و چاره دارند. بنابراين، خوش بينانه ترين ديدگاه نسبت به هستي و شرور ظاهري را عارفان دارند كه از جمله آن ها سنايي است و مولانا كه در اوج عشق و وحدت سير مي كند، ديدگاهش بيشتر مبتني بر عرفان است تا كلام؛ اما اگر گزيري از تحليل كلامي نباشد، گرايش آنان به مباني عقلگرايان مشهودتر است تا به اشعريت؛ اهل اعتزال هم كه مورد طعن هر دو فرزانه هستند؛ گرچه ممكن است، تشابه يا تواردي ميان آرا آنان ديده شود.

کلید واژه:

سنايي(Q2)مولوي(Q2)شرور(Q3)عرفان(Q2)كلام(Q2)حكمت الهي(Q2)عشق(Q2)عوض(Q3)

چارک 1 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک اول تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی زیاد است.
چارک 2 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک دوم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع زیاد است.
چارک 3 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک سوم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع کم است.
چارک 4 این موضوع در حوزۀ علمی خود، در چارک چهارم تازگی است.
یعنی استقبال پژوهشگران از این موضوع خیلی کم است.

موضوعات مرتبط:

مقالات نشریه ای مرتبط:

مقالات همایشی مرتبط:

ندارد

طرح های مرتبط:

مقالات بین المللی مرتبط:

ارتباط خیلی زیاد ارتباط زیاد مرتبط ارتباط کمتر

ارجاعات:

ثبت نشده است

استنادات:

ثبت نشده است

+جهت ارجاع به این مقاله کلیک کنید(Cite).

APA : کپی

مشیدی، ج. (1391). دیدگاه حکیم سنایی (حدیقه) و مولانا (مثنوی) در باب شرور. پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا), 6(2 (پیاپی 22)), 163-194. https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=179984

Vancouver : کپی

مشیدی جلیل. دیدگاه حکیم سنایی (حدیقه) و مولانا (مثنوی) در باب شرور. پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا). 1391 [cited 2022May25];6(2 (پیاپی 22)):163-194. Available from: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=179984

IEEE : کپی

مشیدی، ج.، 1391. دیدگاه حکیم سنایی (حدیقه) و مولانا (مثنوی) در باب شرور. پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا), [online] 6(2 (پیاپی 22)), pp.163-194. Available: https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=179984.