بررسي تحليلي سيماي پيامبران و امامان (ع) در شعر غنايي دوره ساماني

ادبيات دوران حکومت ساماني (287-385 ه.ق) نخستين جلوه هاي ادب پارسي را در بردارد. يکي از مهم ترين ويژگي هاي سبکي شعر غنايي اين دوره، يادآوري از نام شخصيت هاي ديني در انواع شعرهاست. ثبت اين تلميح ها و منقبت هاي ديني و تحليل تاثير زمينه هاي سبکي و سياسي در نوع استفاده شاعران از آن ها، مساله اي است که تا کنون بطور کامل به آن توجه نشده است. در کتاب هاي سبک شناسي و تاثير قرآن و حديث نيز به سبب اعتماد به فهرست اعلام ديوان ها که غالبا ناقص يا دچار اشتباه بوده اند و هم چنين عدم بررسي تمام ابيات مانده از اين دوره، نتايجي ارائه شده که چندان کامل يا صحيح نيست. در اين مقاله سعي شده با بررسي تمام ابيات غنايي بازمانده از اين دوره، يعني 3775 بيت، از شاعراني که تمام و يا قسمت اعظم شاعري خود را در دوران حکومت ساماني گذرانده اند، ميزان و چگونگي حضور مفاهيم مربوط به شخصيت هاي ديني در شعر اين دوره بررسي و توجه بيش تر به شخصيت هاي سامي در شعر غنايي، برخلاف شعر حماسي، تحليل شود و در پايان به نقش هريک از اين مفاهيم در تحول و رونق انواع غنايي چون مدح، تغزل، وصف و ... اشاره شود.