مطالعات ژئوشيميايي، کاني شناسي و سيالات درگير کانسار مس، نيکل، کبالت و اورانيم مسکني، انارک (ايران مرکزي)

کانسار مسکني در ايران مرکزي و ناحيه دگرگونه انارک - خور قرار دارد. مطالعات ميکروسکوپي برروي مقاطع صيقلي، نازک صيقلي و نازک دو بر صيقل تهيه شده از نمونه هاي کوارتز و کلسيت موجود در رگه هاي کانه دار انجام گرفت. کانه هاي مشاهده شده در مقاطع صيقلي، شامل: کالکوسيت، نيکلين، کالکوپيريت، راملزبرژيت و مالاکيت است که کانه راملزبرژيت در اطراف نيکلين قابل مشاهده و نشان دهنده ته نشست نيکل و افزايش ميزان آرسنيک در محلول هاي کانه دار است. بيشتر سيالات درگير مطالعه شده از نوع دو فازي غني از مايع (L + V) هستند. از نظر ژنتيکي، انواع مطالعه شده به صورت اوليه هستند. در اين مطالعات بر اساس آزمايش انجماد، دماي ذوب آخرين يخ سيالات درگير (T_lm) از 1.6- تا 18.5- درجه سانتي گراد و شوري آن ها 22.2-2 درصد وزني معادل نمک طعام محاسبه شد. در آزمايش گرم کردن، دماي همگن شدن اکثر سيالات درگير در محدوده 160-130 درجه سانتي گراد به دست آمد. نمودار دماي همگن شدن - شوري سيالات درگير، نشان مي دهد که سيالات کانه ساز داراي دو منشا کاملا متفاوت هستند که اين امر مي تواند بيانگر کانه زايي در دو مرحله جداگانه يا سيالات کانه زا با دو منشا کاملا متفاوت باشد. احتمالا يکي از آن ها منشا ولکانيکي و ديگري منشا شورابه هاي حوضه اي را نشان مي دهد. در تجزيه هاي ژئوشيميايي نمونه هاي جمع آوري شده از مناطق مختلف کانسار مسکني عناصر کبالت، نيکل، مس، روي، سرب، توريم، اورانيم، زيرکونيم و استرانسيم اندازه گيري شدند که از اين ميان، کبالت، نيکل، مس و اورانيم اهميت بيشتري دارند. نمودارهاي پراکندگي اين عناصر ترسيم و همبستگي آن ها نسبت به هم تعيين شد. نتايج اين تجزيه ها نشان داد که ميانگين عناصر اورانيم، توريم، نيکل و مس به ترتيب 269، 26، 452 و 10786 ppm است. ويژگي جالب ديگر، همبستگي معکوس بين ميزان اورانيم و نسبت Th/U است. اين ويژگي نشان مي دهد که ميزان بالاي اورانيم در اين سنگ ها در ارتباط با تفريق ماگمايي نيست. برخلاف نمونه هاي رگه اي، همبستگي بين تغييرات اورانيم، مس و نيکل در نمونه هاي سنگ ميزبان وجود ندارد. اين مشخصه يکي از ويژگي هاي شاخص شوشونيت ها و آندزيت هاي سنگ ميزبان کانه زايي در اين منطقه است که نشان مي دهد اين عناصر از سنگ ميزبان منشا نگرفته اند. مطالعات ژئوشيميايي و پتروگرافي وجود سنگ ميزبان با ماهيت ماگماي شوشونيتي را نشان داده است.