نقدي بر تفسير به ترتيب نزول

در قرن چهاردهم هجري انديشمنداني به تفسير بر مبناي ترتيب نزول قرآن روي آوردند. هدف اساسي اينان آگاهي بر مفاهيم قرآن بر اساس حكمتي است كه در سير تدريجي نزول آيات نهفته است؛ چرا كه خداي تعالي بر اساس شرايط فرهنگي - اجتماعي عصر نزول آيه هاي قرآن را نازل مي نمود؛ اما بنا به دلايلي روا نيست به اين شيوه تفسيري روي آورد: نخست اين كه با اين شيوه تفسير، حكمت الهي در چينش آيات و سوره هاي قرآن كه از آن به علم مناسبت بين آيات و سوره هاي قرآن ياد مي شود، ناديده گرفته مي شود و ديگر اين كه يک ترتيب متقن از سير نزولي سوره هاي قرآن، چه رسد به آيات آن، در دست نيست و مكي يا مدني بودن سور و آيات نيز به همين صورت است: جمعي از سوره هاي قرآن كريم يكباره نازل نشده؛ بلكه آياتي يا بخش اعظمي از آن زماني و بقيه در زماني ديگر نازل شده است و گاه بخشي از يک سوره مكي و بخشي ديگر از آن مدني است.